Nhiều người trẻ ở TPHCM bị suy thận, biến chứng nguy hiểm

Điển hình gần đây, bệnh viện tiếp nhận một nữ bệnh nhân trẻ trong tình trạng sưng phù khắp người (tay phải, cổ, ngực phải) vì hậu quả của thời gian dài chạy thận bằng cầu nối tự thân (AVF) vị trí khuỷu tay, đã đi nhiều nơi can thiệp nhưng không hiệu quả.

Tại khoa Ngoại Tim mạch – Lồng ngực, bệnh nhân được chẩn đoán hẹp tĩnh mạch trung tâm đổ về tim, ngay trước tĩnh mạch chủ trên. Tĩnh mạch gần như tắc ở vị trí đổ vào, khiến bệnh nhân nguy hiểm tính mạng.

Xác định tình trạng trên, các bác sĩ đã tiến hành nong tĩnh mạch, đặt stent cho bệnh nhân. Hậu can thiệp và chăm sóc tích cực, người phụ nữ qua cơn nguy kịch.

Trường hợp khác là một nam bệnh nhân vào viện trong tình trạng phù tay sau chạy thận, tắc stent đã đặt trước đó. Bệnh nhân cũng được nong bóng và can thiệp đặt stent mới. Sau can thiệp, bệnh nhân đã xuất viện, 2 tay gần như xẹp xuống kích thước bình thường.

Hay trường hợp của một người đàn ông bị suy thận mạn giai đoạn 5, nhập viện vì chạy thận không hiệu quả, hẹp tĩnh mạch, phù tay. Sau can thiệp mạch máu kéo dài nhiều tiếng, bệnh nhân đã giữ được cầu tay để tiếp tục chạy thận tiếp.

Bệnh suy thận ngày càng trẻ hóa, vì sao?

PGS.TS.BS Nguyễn Bách, Trưởng khoa Nội thận chia sẻ, biến chứng phổ biến là tổn thương các mạch máu, do quá trình lọc máu để lại. Nhiều bệnh nhân bị tắc, hẹp các tĩnh mạch trung tâm nặng nề, gây sưng mặt, ngực và nhiều vị trí trên cơ thể.

“Càng ngày, chúng tôi gặp tổn thương các mạch máu càng nặng. Bệnh nhân lọc máu quá trễ, phải đặt nhiều catheter, gây biến chứng hẹp tắc mạch”, PGS Nguyễn Bách nói.

Về nguyên nhân suy thận bị trẻ hóa, PGS Nguyễn Bách cho biết, bên cạnh các tình trạng tiểu đường, cao huyết áp thường gặp ở người cao tuổi, viêm cầu thận (bệnh thận IgA, thường gặp ở người 17-40 tuổi) cũng dẫn đến biến chứng suy thận sớm.

Thống kê cho thấy, trong 1.000 ca sinh thiết thận ở Bệnh viện Thống Nhất, có khoảng 300 ca là người trẻ ghi nhận có tình trạng viêm cầu thận.

Bệnh IgA không có nhiều biểu hiện, cách nhận biết rõ ràng là xét nghiệm nước tiểu. Nếu bệnh nhân có lẫn máu và hồng cầu trong nước tiểu, cần nghĩ đến nguy cơ mắc IgA để đi kiểm tra chuyên sâu và can thiệp sớm.

Chuyên gia phân tích, ô nhiễm môi trường, nhiễm trùng là điều kiện thuận lợi gây bệnh viêm cầu thận. Bên cạnh đó, còn có nguyên nhân dùng thuốc, các độc chất… gây lắng đọng ở cầu thận.

“Phần lớn người mắc bệnh lý thận có tình trạng huyết áp cao. Vì vậy, người trẻ có tình trạng này nên tầm soát bệnh, bằng cách xét nghiệm nước tiểu mỗi năm một lần. Giá xét nghiệm rẻ hơn một ly trà sữa, nhưng có thể giúp phát hiện căn bệnh nguy hiểm ở thận.

Song song đó, việc giữ gìn đường mũi họng sạch sẽ để tránh nhiễm trùng cũng là một cách giúp phòng bệnh”, Trưởng khoa Nội thận, Bệnh viện Thống Nhất khuyến cáo.

Không còn là “bước đường cùng”

TS.BS Nguyễn Duy Tân, Trưởng khoa Ngoại Tim mạch – Lồng ngực nói thêm, bệnh nhân gặp bệnh lý suy thận, phải chạy thận, lọc máu ngày càng được phát hiện nhiều.

Cách đây khoảng 10-20 năm, bệnh nhân bị suy thận gần như lâm vào bước đường cùng. Tuy nhiên theo thời gian, nhờ các phương pháp điều trị hiện đại, bệnh nhân có thể sống chung với bệnh nhiều năm và tránh được các biến chứng xấu.

“Sau khi chạy thận, có nhiều lý do để bệnh nhân gặp biến chứng. Trong số đó, có tình trạng cắm catheter ở cổ, gây tắc hẹp những tĩnh mạch lớn trung tâm, đặc biệt là những tĩnh mạch gần tim, dẫn đến việc phù toàn thân, ứ trệ toàn bộ hệ thống mạch máu, trong đó có mạch máu nuôi não.

Bệnh nhân có thể suy hô hấp hoặc tử vong do rối loạn tuần hoàn.

Trước đây, bệnh nhân suy thận được điều trị bằng phương pháp mổ mở, nguy cơ lớn. Gần 3 thập niên trở lại, xu hướng điều trị ít xâm lấn, can thiệp nội mạch được hướng đến. Đây là cứu cánh rất lớn, giúp cho nhiều người bệnh được cứu sống”, TS Tân nói.

Các bác sĩ nhấn mạnh, bệnh nhân suy thận đừng vội mất tinh thần mà hãy chủ động mổ sẵn một cầu nối sớm ở tay, để việc lọc máu được tiến hành dễ dàng, không để đến giai đoạn nặng phải đặt catheter. Bệnh nhân nếu đủ điều kiện sức khỏe có thể lọc màng bụng tại nhà, thay thế cho việc chạy thận nhân tạo.

Ngoài ra, người mắc bệnh thận cần chuẩn bị cho việc “ghép thận đón đầu”, thay vì phải chạy thận rồi mới ghép.