Huyện Tương Dương, Nghệ An, với diện tích gần 2.811 km², là huyện có diện tích lớn nhất cả nước, rộng hơn cả nhiều tỉnh thành. Vượt trội so với 20 tỉnh, thành khác, Tương Dương sở hữu diện tích lớn hơn cả tổng diện tích của ba tỉnh Hưng Yên, Hà Nam và Bắc Ninh cộng lại. Điều này đặt ra cả những cơ hội và thách thức trong phát triển kinh tế – xã hội của vùng đất biên giới này.
Diện tích đồ sộ và vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ
Với diện tích rộng lớn, Tương Dương sở hữu nhiều cảnh quan thiên nhiên đa dạng và phong phú, đặc biệt là những cánh rừng săng lẻ. Khu rừng săng lẻ rộng 70ha thuộc xã Tam Đình, được ví như “khu rừng săng lẻ đẹp nhất Đông Dương,” hứa hẹn trở thành điểm đến hấp dẫn du khách.
Nằm trong vùng lõi khu dự trữ sinh quyển lớn nhất Đông Nam Á, Tương Dương sở hữu hệ sinh thái đa dạng, với những cánh rừng nguyên sinh hàng ngàn năm tuổi, bảo tồn nhiều loài cây, động vật quý hiếm được ghi trong sách đỏ Việt Nam. Tuy nhiên, địa hình đồi núi, sự chia cắt bởi các dòng sông lớn như sông Nậm Nơn, Nậm Mộ và sông Cả, cũng đặt ra những khó khăn lớn cho việc phát triển cơ sở hạ tầng và giao thông.
Thách thức phát triển kinh tế – xã hội trong “chảo lửa Đông Dương”
Mặc dù sở hữu tiềm năng to lớn, Tương Dương vẫn là một huyện nghèo của tỉnh Nghệ An, và nằm trong top 62 huyện nghèo nhất cả nước. Tốc độ tăng trưởng kinh tế (7,7% năm 2024) tuy có tiến triển nhưng vẫn còn khiêm tốn.
Phó Chủ tịch UBND huyện Tương Dương, ông Nguyễn Hữu Hiến, cho biết, khó khăn chính nằm ở diện tích đất nông nghiệp manh mún, khó quy hoạch, cộng thêm việc huyện nằm xa trung tâm, gặp khó khăn trong việc thu hút đầu tư. Huyện có mật độ dân số thấp, phần lớn dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, trình độ văn hóa và khả năng tiếp cận tiến bộ khoa học còn hạn chế, tỷ lệ hộ nghèo cao (25,3% năm 2024).
Thủy điện Bản Vẽ: Nguồn sống và phát triển bền vững
Thủy điện Bản Vẽ, với sản lượng hàng năm lên tới gần 1.100 triệu KWh, không chỉ cung cấp điện cho Tương Dương mà còn cấp một phần cho nước bạn Lào. Đây là công trình thủy điện lớn nhất khu vực Bắc Trung Bộ, đóng góp quan trọng cho nước sinh hoạt, sản xuất, đẩy mặn, chống lũ vùng hạ lưu sông Cả.
Kênh đào tạo nhân lực, giải pháp cho phát triển bền vững
Sự phát triển của Tương Dương phụ thuộc rất lớn vào việc đào tạo nhân lực cho địa phương. Kênh đào tạo chuyên môn, kỹ năng và kiến thức sẽ hỗ trợ những người dân vùng sâu vùng xa có thể áp dụng vào trong việc sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, du lịch. Cần có những chương trình đào tạo phù hợp với thực tế địa phương, tạo cơ hội cho người dân có thu nhập cao hơn, phát triển kinh tế địa phương bền vững.
Kết luận
Huyện Tương Dương, với diện tích lớn nhất cả nước, là vùng đất có tiềm năng to lớn nhưng vẫn còn nhiều thách thức trong phát triển kinh tế – xã hội. Sự kết hợp hài hòa giữa phát huy lợi thế về diện tích, tài nguyên thiên nhiên và xây dựng cơ sở hạ tầng cùng các chính sách đào tạo nhân lực phù hợp sẽ là chìa khóa cho tương lai phát triển bền vững của địa phương này.
Tài liệu tham khảo:
