Nồng độ bụi mịn PM2.5 tăng cao tại nơi có hút thuốc trong nhà

Đây là kết quả từ nghiên cứu Giám sát nồng độ bụi mịn PM2.5 tại các cơ sở dịch vụ ăn uống, giải trí cấm hút thuốc lá trong nhà, năm 2025 do Trường Đại học Y tế Công cộng thực hiện.

Thời gian triển khai thu thập số liệu từ ngày 23/6 đến ngày 30/8 tại 85 địa điểm quán cà phê, nhà hàng, bar, karaoke có phục vụ khách hàng trong nhà ở 3 thành phố Hà Nội, Bắc Ninh, Hội An. Các cơ sở dịch vụ ăn uống, giải trí trong nghiên cứu có quy định về khu vực hút thuốc khác nhau.

Phát biểu tại hội thảo chia sẻ kết quả nghiên cứu diễn ra tại Hà Nội ngày 19/11, PGS.TS Lê Thị Thanh Hương, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Y tế Công cộng, cho biết, đây là nghiên cứu đầu tiên tại Việt Nam sử dụng công nghệ kỹ thuật cao để đo lường, đánh giá chính xác nồng độ bụi mịn và mức phơi nhiễm các chất độc từ thuốc lá.

Bà Đoàn Thị Thu Huyền, Giám đốc Chương trình tại Việt Nam, Tổ chức Chiến dịch Trẻ em Không thuốc lá, cho biết thêm, nồng độ bụi mịn PM2.5 là một chỉ dấu quan trọng phản ánh sự hiện diện của khói thuốc lá thụ động vì khói thuốc là một trong những nguồn phát thải PM2.5 đậm đặc nhất trong môi trường.

Nghiên cứu cũng đưa ra đánh giá mức độ ô nhiễm hạt và mức độ phơi nhiễm với các chất độc đặc trưng của thuốc lá.

Khói thuốc lá – nguồn bụi mịn lớn trong không gian kín

Theo đó, kết quả nghiên cứu ghi nhận nồng độ bụi mịn PM2.5 khác biệt rõ rệt giữa các loại hình quy định về hút thuốc.

Cụ thể, ở các cơ sở có quy định cấm 100% không hút thuốc trong nhà, nồng độ PM2.5 trung bình chỉ khoảng 17µg/m³, thấp hơn khuyến nghị 24 giờ của WHO (25µg/m³).

Trong khi đó, tại các cơ sở có khu vực dành riêng cho người hút thuốc, nồng độ PM2.5 tăng lên khoảng 39µg/m³. Ở các cơ sở cho phép hút thuốc toàn bộ khu vực trong nhà, nồng độ này tăng tới khoảng 65µg/m³, cao gấp 2-3 lần mức chuẩn của WHO.

Xét theo loại hình dịch vụ, quán cà phê có nồng độ PM2.5 trung bình khoảng 27µg/m³, nhà hàng 38µg/m³, karaoke 54µg/m³  và bar lên tới khoảng 145µg/m³.

Nghiên cứu đồng thời ghi nhận mối tương quan chặt chẽ giữa số điếu thuốc được hút và nồng độ PM2.5 trong không khí. Qua đó khẳng định khói thuốc lá là một trong những nguồn phát sinh bụi mịn PM2.5 chính trong không gian kín như các cơ sở dịch vụ ăn uống, giải trí.

Kết quả nghiên cứu cung cấp bằng chứng khoa học, khách quan về mức độ phơi nhiễm khói thuốc lá thụ động. Đồng thời, nó góp phần xây dựng luận cứ cho các khuyến nghị loại bỏ khu vực dành riêng cho người hút thuốc lá trong nhà và thúc đẩy thực hiện môi trường không khói thuốc tại các địa điểm công cộng.

Theo WHO, trên toàn cầu, hơn 1/3 số người thường xuyên bị phơi nhiễm với khói thuốc thụ động. Việt Nam cũng đã có quy định cấm hút thuốc lá trong nhà tại các loại hình cơ sở dịch vụ ăn uống, giải trí.  

Thạc sĩ Nguyễn Hữu Quý, Trưởng khoa Truyền thông Giáo dục Sức khỏe, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP Đà Nẵng, cho biết, những số liệu khoa học từ nghiên cứu là cơ sở lý thuyết và thực tiễn thuyết phục để các tỉnh, thành phố triển khai các hoạt động can thiệp mạnh mẽ, xây dựng môi trường không khói thuốc thực sự hiệu quả.

Đồng thời, nó cũng là cơ sở quan trọng để khuyến khích các chủ cơ sở kinh doanh, đặc biệt các cơ sở du lịch – dịch vụ, tự nguyện áp dụng mô hình 100% không khói thuốc.