Ngày 15/4 vừa qua, tại Hà Nội, một cuộc tái ngộ đặc biệt giữa các cựu phi công và sĩ quan tên lửa Việt Nam với các cựu phi công Mỹ đã diễn ra. Sự kiện này không chỉ là dịp để những người từng đối đầu nhau trên bầu trời Hà Nội hơn 50 năm trước gặp lại, mà còn là cơ hội để họ cùng nhau chia sẻ những kỷ niệm và hướng tới tương lai hòa bình.
Đây là lần thứ 5 kể từ năm 2016, các cựu binh từ hai chiến tuyến tái ngộ với tinh thần cởi mở và hướng tới tương lai hòa bình. Cuộc gặp gỡ này là biểu tượng của sự hòa giải và hòa hợp giữa hai dân tộc, đồng thời là thông điệp về hòa bình cho thế hệ sau.
Những Nhân Vật Đặc Biệt
Trong số các cựu phi công tham gia, có hai nhân vật nổi bật là ông Wade Hubbard, cựu phi công lái máy bay F4 của Mỹ, và Đại tá Lê Thanh Đạo, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam, từng lái máy bay MiG-21. Hai người này đã từng đụng độ nhau trên không trung, “quần nhau” suốt 27 phút trên bầu trời Hà Nội vào ngày 26/5/1972.
Tái Ngộ Sau 53 Năm
Sau 53 năm kể từ loạt trận không kích năm 1972, các cựu phi công và sĩ quan tên lửa Việt Nam cùng các cựu phi công Mỹ tiếp tục tái ngộ lần thứ 5, lần đầu tiên vào năm 2016 cũng tại Hà Nội.
Trung tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Đức Soát, nguyên Tư lệnh Quân chủng PK-KQ, nguyên Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam, cũng tham gia buổi gặp mặt này. Ông chia sẻ: “Đây là một trong số ít cuộc hội ngộ có lẽ hiếm hoi trên thế giới giữa những người cựu phi công hai chiến tuyến. Chúng tôi ở đây, một mặt mong muốn được giải đáp những thắc mắc, nghi vấn còn chưa sáng tỏ trong những cuộc đối đầu năm xưa. Nhưng quan trọng hơn, chúng tôi muốn cùng truyền đi thông điệp về hòa bình, về một tương lai mà ở đó tất cả đều là bạn bè, trên tinh thần hòa hợp, hòa giải của cả hai dân tộc.”
Những Câu Hỏi Chưa Được Giải Đáp
Cựu phi công Wade Hubbard vẫn chưa thể lý giải một cách rõ ràng những điều kỳ lạ trong trận không chiến năm 1972 giữa ông và hai máy bay MiG-21 của Việt Nam. Ông kể lại, ngày 26/5/1972, quân đội Mỹ tổ chức đội hình tấn công Hà Nội, ông có nhiệm vụ điều khiển tiêm kích F4 để bảo vệ đội hình thả nhiễu. Khi bay tới độ cao vài nghìn mét, ông phát hiện hai chiếc MiG-21 xuất hiện và tấn công.
Một tên lửa bắn tới F4 của ông nhưng trượt. Sau đó, ông và đồng đội chuyển sang phản kích, tuy nhiên tên lửa tầm nhiệt từ F4 cũng không bắn trúng mục tiêu. Ông Wade Hubbard chia sẻ: “Từ khoang lái, tôi phát hiện một chiếc MiG-21 hướng 5h nên đuổi theo, nhưng chiếc MIG-21 bất ngờ hạ độ cao, không cơ động nữa. Súng của F4 bắn liên tục nhưng không trúng mục tiêu. Sau đó do gặp vấn đề nhiên liệu, nên chúng tôi phải quay lại. Vậy chuyện gì đã xảy ra với chiếc MiG-21 khi đó? Anh ta có trúng đạn không?”
Lời Giải Từ Đại Tá Lê Thanh Đạo
Đại tá, phi công Lê Thanh Đạo, người trực tiếp đối đầu với Wade Hubbard trong trận không chiến mùa hè năm 1972, đã giải đáp những thắc mắc của ông. Đại tá Đạo kể lại, khoảng 9h57 sáng 26/5/1972, ông và đồng đội nhận được tin báo có máy bay Mỹ xuất hiện. Chỉ 3 phút sau, hai chiếc MIG-21 cất cánh theo hướng Việt Trì – Hòa Bình. Cất cánh không lâu thì thấy hai chiếc F4 bay qua mặt. Đội bay liền bám theo, nhưng do góc tấn công quá lớn nên Đại tá Đạo quyết định bắn đón đầu. Tuy nhiên tên lửa cảm ứng nhiệt không trúng mục tiêu.
“Hai giây sau, tôi nhận được tin báo F4 đang khai hỏa, tôi liền cho máy bay lên hơn 7.000m, hai bên lao vào thế quần nhau, bám sát. Thấy tình hình bất lợi nên tôi gọi máy bay số 2 thoát ly khỏi trận đánh, tìm cách hạ cánh về phía sân bay Nội Bài theo hướng 180 độ. Có lẽ ông đã bám theo số 2 nên thấy chiếc MiG-21 này đột ngột giảm độ cao,” Đại tá Lê Thanh Đạo nói với cựu phi công Wade Hubbard.
Ông cũng khẳng định, cả hai chiếc MiG-21 đều hạ cánh an toàn và không hề có một vết đạn nào trên thân máy bay. “Như vậy, chắc chắn trận đó, các ông đã không bắn trúng chúng tôi,” Đại tá Đạo nói.
Những Bài Học Và Thông Điệp Hòa Bình
Cũng trong buổi gặp gỡ, cựu xạ thủ bảo vệ của máy bay B52 Kim Morey thắc mắc về cách lực lượng tên lửa phòng không Việt Nam vượt nhiễu để tấn công B52 và được các cựu sĩ quan tên lửa Việt Nam giải đáp cặn kẽ.
Sau khi tìm được những đáp án chính xác cho các câu hỏi mà ông Wade Hubbard và Kim Morey suy nghĩ hơn 50 năm qua, các cựu phi công, cựu sĩ quan đã bắt tay trong sự phấn khởi, thân mật.
Là một trong ba vị khách đặc biệt tại buổi gặp, họa sĩ, nhà nghiên cứu lịch sử John Mollison chia sẻ về lý do ông dành nhiều thời gian để sưu tầm và vẽ lại các loại máy bay chiến đấu ở hai chiến tuyến. “Thứ tôi vẽ lại không phải là máy bay, mà tôi vẽ lại lịch sử, lưu giữ lại lịch sử cho thế hệ sau. Qua những hình ảnh đó, thế hệ trẻ sẽ hiểu hơn về lịch sử. Tuy tôi là người Mỹ, nhưng vẫn luôn trân trọng những con người thực hiện sứ mệnh của đất nước để bảo vệ quê hương của họ,” ông John Mollison chia sẻ.
Cuối buổi gặp hội ngộ, các cựu phi công hai bên tặng quà lưu niệm cho nhau với những món quà bình dị, gần gũi như sách về Không quân Việt Nam, huy hiệu cài áo…
Kết thúc cuộc hội ngộ, các cựu phi công hai bên Việt Nam – Mỹ từng không chiến trên bầu trời Hà Nội năm 1972 cùng chụp hình lưu niệm, khép lại một buổi gặp gỡ đầy ý nghĩa và hướng tới tương lai hòa bình.
Kết Luận
Cuộc tái ngộ giữa các cựu phi công và sĩ quan tên lửa Việt Nam với các cựu phi công Mỹ không chỉ là dịp để họ chia sẻ những kỷ niệm chiến tranh, mà còn là biểu tượng của sự hòa giải và hòa hợp giữa hai dân tộc. Những câu chuyện và thắc mắc được giải đáp trong buổi gặp gỡ đã mang lại những bài học quý giá và thông điệp về hòa bình cho thế hệ sau. Hãy tiếp tục theo dõi COCC-EDU-VN để cập nhật những tin tức mới nhất về các sự kiện lịch sử và hòa bình.
