Sau hơn 10 năm hiếm muộn, chị K.W.S. (41 tuổi, quốc tịch Singapore) đã mang thai lần đầu tiên nhờ phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Tuy nhiên, hành trình thai kỳ của chị không hề suôn sẻ khi phát hiện thai nhi có bất thường nghiêm trọng về tim mạch. Các bác sĩ tại Singapore khuyên chị nên chấm dứt thai kỳ do bệnh tim bẩm sinh của thai nhi quá nặng. Nhưng với hy vọng tìm kiếm cơ hội cho con, chị K. đã quyết định sang TPHCM để can thiệp tim bào thai.
Hành Trình Tìm Kiếm Hy Vọng
Chị K. theo dõi thai kỳ tại hai bệnh viện lớn ở Singapore, gồm KK Women’s and Children’s Hospital và Singapore General Hospital. Từ tuần thứ 18, các bác sĩ phát hiện thai nhi có bất thường về tim mạch, với tình trạng hở van hai lá nặng và thông liên thất. Đến tuần thứ 21, siêu âm tim thai cho thấy hẹp van động mạch chủ nặng, van hai lá dày, hở van hai lá nặng và thiểu sản thất trái.
Niềm hạnh phúc có con của chị K. bị dội xuống khi bác sĩ tại Singapore khuyên nên chấm dứt thai kỳ vì bệnh tim bẩm sinh của thai quá nặng. Thai nhi mắc bệnh lý không lỗ van động mạch chủ, một dạng dị tật tim hiếm gặp và được đánh giá “không có cơ hội sống”. Tuy nhiên, chị K. không bỏ cuộc và tìm kiếm cơ hội ở nơi khác. Các bác sĩ tại Singapore đã tìm kiếm thông tin quốc tế về can thiệp tim bào thai và quyết định giới thiệu chị K. đến TPHCM, nơi có cơ sở đầu tiên tại Đông Nam Á thực hiện được kỹ thuật này.
Thử Thách Đầu Tiên Và Quyết Tâm Không Bỏ Cuộc
Ngày 5/5, chị K. đáp chuyến bay đến TPHCM với hy vọng mong manh. Bệnh viện Từ Dũ đã từng can thiệp thành công 7 ca can thiệp tim bào thai trước đó, nhưng ca của chị K. được đánh giá là phức tạp nhất. Thai nhi trong bụng chị K. chỉ mới 25 tuần tuổi, bị hẹp khít van động mạch chủ tiến triển, thiểu sản thất trái và thành thất trái khá dày. Đường thoát thất trái chỉ rộng 1,4mm – nhỏ nhất trong các ca thông tim từ trước đến nay – gây khó khăn rất lớn cho việc xuyên kim. Thai lại nằm ở tư thế sấp cố định, bánh nhau mặt trước gây nhiều cản trở trong việc tiếp cận tim thai.
Ngày 20/5, cuộc hội chẩn liên viện giữa Bệnh viện Từ Dũ, Bệnh viện Nhi đồng 1 và các chuyên gia quốc tế (đến từ Ý và Úc) đã diễn ra. Nếu không can thiệp, đứa trẻ gần như chắc chắn không qua khỏi. Nhưng nếu can thiệp thất bại, thai có thể tử vong ngay trong tử cung, và người mẹ – sau 10 năm hy vọng – sẽ trắng tay.
Sau hơn 2 giờ thảo luận, quyết định cuối cùng được đưa ra: tiến hành can thiệp nong van động mạch chủ ngay trong tử cung, dù tỷ lệ thành công chỉ khoảng 60% và rủi ro là rất cao. Ngày 22/5, phòng phẫu thuật đặc biệt tại Bệnh viện Từ Dũ im lặng đến nghẹt thở. Ê-kíp hơn 20 người từ Sản khoa, Tim mạch, Siêu âm, Gây mê hồi sức cùng túc trực. Nhưng hơn 2 giờ đồng hồ, ê-kíp điều trị không thể tiếp cận được vị trí buồng tim trái, do tư thế thai nằm sấp cố định. Phó giáo sư Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TPHCM ra quyết định tạm ngưng can thiệp và lên kế hoạch thực hiện lần 2 khi điều kiện thuận lợi hơn.
Nỗ Lực Không Ngừng Và Thành Công Cuối Cùng
Mặc dù việc can thiệp lần đầu thất bại, nhưng không ai bỏ cuộc. Vợ chồng chị K. vẫn kiên định với mong muốn “còn nước còn tát”. Ngày 28/5, ca can thiệp lần 2 diễn ra tại phòng phẫu thuật đặc biệt của Bệnh viện Từ Dũ. Thách thức đầu tiên là phải xoay thai nhi khỏi tư thế sấp ít nhất 120 độ – một thao tác cực kỳ rủi ro. Chỉ cần lệch vài độ, hoặc xoay quá nhanh, dây rốn có thể xoắn, tim thai có thể ngừng đập.
Một dụng cụ xoay thai đặc biệt được bác sĩ đưa vào buồng ối. Bằng sự cẩn trọng và khéo léo, các bác sĩ xoay đùi, vai, rồi ngực thai nhi theo chiều kim đồng hồ, đến khi tim thai nằm ở vị trí tối ưu. Bằng thao tác nhanh gọn và chuẩn xác, ê-kíp can thiệp dùng kim chuyên dụng xuyên qua thành bụng mẹ, đi qua lớp cơ tử cung – bánh nhau xuyên qua thành ngực thai nhi, chọc thẳng vào buồng thất trái, vào chỗ hẹp chỉ nhỏ như đầu bút chì.
Tim thai bắt đầu chậm lại, cả ê-kíp không còn thời gian để chần chừ. Gần như đồng thời, bác sĩ tim mạch nhanh chóng phối hợp luồn guidewire (dây dẫn đường), đưa bóng vào đúng vị trí van động mạch chủ, bơm – nong – rút. Tất cả chỉ diễn ra tích tắc trong vòng vài giây dưới sự tập trung cao độ của tất cả y bác sĩ. Thuốc vận mạch cho thai được dùng ngay sau đó. Tim thai tăng trở lại đạt 141 lần/phút, trên doppler dòng máu phụt mạnh qua van động mạch chủ. Cả ê-kíp vỡ òa, toàn bộ can thiệp hoàn tất thành công. Em bé đã có hy vọng sống mới. Cả thai phụ và gia đình đã bật khóc vì xúc động.
Kết Luận Và Hy Vọng Mới
Ca can thiệp tim bào thai ngày 28/5 là một cột mốc lớn về kỹ thuật chuyên môn. Nó đánh dấu bước ngoặt mới của y học bào thai tại Việt Nam, khi không chỉ chữa bệnh trong nước mà còn trở thành điểm đến của bệnh nhân nước ngoài. Việc một bệnh viện hàng đầu tại Singapore chủ động giới thiệu thai phụ sang TPHCM để được can thiệp tim bào thai thể hiện niềm tin vào năng lực chuyên môn của đội ngũ bác sĩ ở TPHCM, và là minh chứng cho sự ghi nhận của khu vực ASEAN đối với trình độ kỹ thuật cao trong lĩnh vực y học bào thai tại nước ta.
Hãy tiếp tục theo dõi các bài viết tiếp theo của chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất về y học và sức khỏe.
