Sữa giả, thuốc giả: Bẫy độc đe dọa giống nòi, âm thầm giết người bệnh

Chiều 2/7, tại trụ sở phường Đống Đa (Hà Nội), Tổng Bí thư Tô Lâm cùng các đại biểu Quốc hội đơn vị bầu cử số 1, tiếp xúc cử tri 11 phường của TP Hà Nội, sau Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV.

Tổng Bí thư bày tỏ, rất đau khổ khi các cháu bé đang rất cần sữa để phát triển thì gặp phải sữa giả; những cụ già cần sữa để khỏi ốm thì gặp phải sữa giả, thuốc giả, không những không chữa được bệnh mà còn nguy hiểm hơn.

“Vô cùng độc ác, phải tuyên chiến với loại tội phạm này. Phải dừng ngay những chuyện như vậy”, Tổng Bí thư Tô Lâm nói.

Dưới góc nhìn của các chuyên gia y tế, sữa giả, thuốc giả là “bẫy độc”, đặc biệt nguy hiểm. Đáng nói, những sản phẩm này âm thầm ảnh hưởng đến sự phát triển giống nòi, từ từ đe dọa tính mạng của những người mang bệnh.

Người bệnh mất cơ hội sống

Trao đổi với phóng viên báo Dân trí, ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam khẳng định: “Sử dụng thuốc giả là hành vi nguy hiểm không khác gì đánh bạc với sức khỏe và tính mạng chính mình”.

Theo BS Mạnh, một trong những mối nguy lớn nhất của thuốc giả là che giấu triệu chứng thật, làm trì hoãn chẩn đoán và điều trị đúng hướng, khiến bệnh âm thầm tiến triển, dẫn tới biến chứng khó lường. 

Đặc biệt, trong các bệnh lý mạn tính như tim mạch, đái tháo đường, xương khớp…, hậu quả có thể nghiêm trọng hơn nếu người bệnh chủ quan hoặc tin vào “thuốc ngoại xách tay”, “thuốc gia truyền”.

Ví dụ như bệnh nhân tăng huyết áp hoặc suy tim uống phải thuốc giả có thể làm nặng tình trạng suy tim hoặc huyết áp dẫn đến đột quỵ nguy hiểm tính mạng.

“Người bệnh nghĩ mình đang được điều trị, nhưng thực chất không có bất kỳ hoạt chất nào tác động. Trong thời gian đó, bệnh diễn tiến âm thầm, tổn thương mô – cơ – khớp không ngừng tăng lên. Đến khi họ quay lại bệnh viện, tình trạng đã ở giai đoạn muộn, khó cứu chữa”, BS Mạnh thông tin.

Không chỉ vậy, nhiều loại thuốc giả được sản xuất thủ công, pha trộn từ thảo mộc không rõ nguồn gốc, bột màu công nghiệp, thậm chí có lẫn kim loại nặng như chì, thủy ngân.

Nếu tích tụ lâu dài, các chất này có thể gây độc gan, suy thận, rối loạn tiêu hóa, rối loạn thần kinh và tổn thương mạch máu. Hậu quả không chỉ dừng lại ở hiệu quả điều trị, mà tác động trực tiếp lên toàn bộ cơ thể người dùng.

Nhắm vào đối tượng yếu thế

Trong các vụ việc thuốc giả bị phát hiện, có thể thấy, các loại thuốc đau xương khớp và thuốc kháng sinh xuất hiện phổ biến.

BSCKI Lê Văn Thiệu, khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, khẳng định: “Kháng sinh giả là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng nhiễm khuẩn ban đầu không được kiểm soát, từ đó dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như nhiễm khuẩn huyết, nhiễm trùng lan rộng, thậm chí tử vong”.

Theo BS Đoàn Dư Mạnh, nhóm thuốc điều trị xương khớp, vốn được tiêu thụ rất phổ biến trong cộng đồng người cao tuổi tại Việt Nam.

Khác với thuốc kê đơn chỉ bán tại bệnh viện hoặc nhà thuốc lớn, nhóm thuốc xương khớp thường được lưu hành tự do, không yêu cầu đơn bác sĩ. Điều này khiến thuốc giả càng dễ len lỏi vào tủ thuốc gia đình.

Theo các chuyên gia, người cao tuổi là nhóm chịu rủi ro cao nhất vì:

– Thiếu khả năng phân biệt thuốc thật – giả.

– Dễ tin vào quảng cáo.

– Ngại đến bệnh viện tái khám vì sợ phiền phức hoặc chi phí.

– Có nhiều bệnh nền khiến hậu quả khi dùng thuốc giả càng nghiêm trọng.

Các loại thuốc xương khớp giả thường hay trộn corticoid liều cao để nhanh giảm bớt các triệu chứng. Tuy nhiên, điều này sẽ gây biến chứng ở người lớn tuổi như suy tuyến thượng thận, tăng huyết áp, tiểu đường, suy tim… cực kỳ nguy hiểm.

“Nguy hiểm ở chỗ, các sản phẩm này đánh trúng tâm lý của người cao tuổi: sợ tác dụng phụ, ngại điều trị lâu dài, thiếu kiến thức y tế nên rất dễ bị thao túng bởi những quảng cáo thần kỳ”, BS Mạnh phân tích.

Ảnh hưởng sự phát triển giống nòi

Theo Hiệp hội Sữa Việt Nam, việc sản xuất, kinh doanh, sử dụng sữa giả có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe người tiêu dùng, đặc biệt là trẻ em, phụ nữ mang thai, người già, người mắc bệnh nền…

Sữa giả không đảm bảo chất lượng ảnh hưởng đến phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ em, thế hệ tương lai của đất nước, gây nên tình trạng trầm trọng về sức khỏe đối với người có bệnh nền.

Sữa giả không đảm bảo chất lượng, có thể chứa các thành phần độc hại, gây nên ngộ độc cấp tính hoặc mãn tính, giảm khả năng hấp thụ các dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của cơ thể, khiến người tiêu dùng đối mặt với các vấn đề sức khỏe dài hạn.

BS Lê Thảo Nguyên, chuyên khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn (TPHCM), cho biết sữa giả là các loại sữa được sản xuất với quy trình không đạt chuẩn, không đảm bảo giá trị dinh dưỡng như công bố trên nhãn, bao gồm năng lượng, vitamin và các khoáng chất thiết yếu.

Các sản phẩm này còn tiềm ẩn nguy cơ chứa chất bảo quản vượt mức cho phép hoặc các hợp chất có hại cho cơ thể. Do đó, việc sử dụng sữa giả không chỉ khiến cơ thể thiếu hụt dưỡng chất cần thiết, mà còn có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng.

Cụ thể, nhiều loại sữa giả bị phát hiện có chứa các chất phụ gia hóa học và kim loại nặng như chì, cadmium, hoặc chất tạo màu độc hại. Khi đưa vào cơ thể, các hợp chất này làm tăng gánh nặng cho gan và thận. Đây là hai cơ quan chính đảm nhiệm chức năng lọc và thải độc.

Bên cạnh đó, trẻ nhỏ và người cao tuổi là những đối tượng đặc biệt nhạy cảm với các thành phần kém chất lượng có trong sữa giả. Sữa giả có thể gây ra các rối loạn cho hệ tiêu hóa với những biểu hiện thường gặp như đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy…

Một số loại sữa giả còn được phát hiện chứa chất béo trans (trans fat) và hàm lượng natri vượt mức cho phép, gây hại lên hệ tim mạch.

Việc sử dụng trong thời gian dài có thể làm tăng cholesterol xấu, làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, cao huyết áp, thậm chí là đột quỵ. Tình trạng này đặc biệt nguy hiểm đối với những người có bệnh lý nền như tiểu đường hoặc suy thận.