Hàng nghìn căn hộ tái định cư tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm, TP. Hồ Chí Minh, đang bị bỏ trống nhiều năm, sắp được bán đấu giá. Quyết định này mở ra cơ hội giải quyết dứt điểm khối bất động sản này, đồng thời mang lại nguồn thu đáng kể cho thành phố.
Từ ý tưởng tái định cư chưa thành
Chương trình xây dựng 12.500 căn hộ tái định cư tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm được Thành ủy và UBND TP. Hồ Chí Minh phê duyệt vào năm 2005-2010, nhằm tái định cư cho 15.000 hộ dân phải di dời.
Dự án được chia thành 3 khu đất với tổng số 12.260 căn hộ: 1.844 căn hộ tại khu đất 17,3ha, 4.216 căn hộ tại khu đất 30,2ha và 6.200 căn hộ tại khu đất 38,4ha. Khu đất 38,4ha được chia thành 9 tòa chung cư (từ R1 đến R9), giao cho 4 nhà đầu tư khác nhau thực hiện.
Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, trong đó có việc nhiều người dân không chấp nhận phương án tái định cư hoặc chọn nhận tiền bồi thường, dẫn đến lượng căn hộ dư thừa đáng kể.
Tính đến năm 2016, trong tổng số 12.260 căn hộ, chỉ có 2.924 căn hộ được sử dụng cho tái định cư, còn lại 5.626 căn hộ vẫn bị bỏ hoang. Tình trạng này gây lãng phí nguồn lực và cơ sở hạ tầng.
Chung cư hoang phế trên đất vàng
Việc giải quyết 5.626 căn hộ dư thừa gặp khó khăn về tài chính. Giá thành xây dựng mỗi mét vuông căn hộ được ước tính lên tới trên 25 triệu đồng (năm 2015), là một gánh nặng đáng kể cho ngân sách TP. Hồ Chí Minh. Do đó, phương án bán đấu giá được lựa chọn để thu hồi vốn.
Tuy nhiên, quá trình xử lý gặp phải một số lỗi quy trình, nhất là đối với 1.330 căn hộ trong khu R8, R9 (New City Thủ Thiêm) – nhà đầu tư đã tự ý thay đổi thiết kế từ nhà tái định cư sang nhà ở thương mại và chuyển nhượng cho người mua, dẫn đến những vướng mắc về pháp lý và quyền sở hữu.
Hậu quả là 5 lô nhà tái định cư từ R1 đến R5 xuống cấp nghiêm trọng, và tồn tại gần một thập kỷ mà không được sử dụng, ngoại trừ việc được dùng làm bệnh viện dã chiến trong đợt dịch Covid-19. Điều này thể hiện sự lãng phí đáng kể về tài sản công.
Không phải là nhà ở xã hội
Một câu hỏi được đặt ra là tại sao không chuyển đổi những căn hộ này thành nhà ở xã hội? Tuy nhiên, Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh cho rằng, các dự án nhà ở xã hội được lên kế hoạch, nghiên cứu từ giai đoạn chủ trương và quy hoạch, trong khi 3.790 căn hộ tại Thủ Thiêm đã được xây dựng với mục tiêu tái định cư.
Theo quy định, nhà ở xã hội phải đảm bảo diện tích căn hộ tối đa là 70m2. Kết quả rà soát cho thấy chỉ khoảng 30% căn hộ tại 5 lô này đáp ứng được yêu cầu này, còn lại có diện tích lớn hơn.
Bên cạnh đó, nguồn thu từ việc bán nhà ở xã hội thấp hơn đáng kể so với bán đấu giá nhà ở thương mại, sẽ không đủ để hoàn trả phần ngân sách đã tạm ứng cho các nhà đầu tư.
Kết luận
Quyết định bán đấu giá 3.790 căn hộ tái định cư tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm là một bước đi quan trọng, nhằm giải quyết dứt điểm vấn đề căn hộ bỏ hoang, mang lại nguồn thu cho thành phố và giải phóng quỹ đất có giá trị. Tuy nhiên, cần có những giải pháp quản lý và quy hoạch tốt hơn cho những dự án tương tự trong tương lai để tránh lãng phí và đảm bảo hiệu quả sử dụng tài nguyên.
Tài liệu tham khảo:
