Thuốc Nam Gia Truyền Dân Tộc Dao Ba Vì không chỉ là một di sản y học quý giá mà còn là niềm tự hào của người dân nơi đây. Với sự đa dạng về dược liệu và bí quyết chế biến từ bao đời nay, những bài thuốc này đã mang lại sức khỏe cho hàng ngàn người và trở thành nguồn thu nhập chính cho cộng đồng người Dao ở xã Ba Vì.
Nguồn gốc và hành trình phát triển của thuốc nam gia truyền dân tộc Dao Ba Vì
Theo lời kể của các cụ cao niên, cách đây khoảng 7-8 thế kỷ, người Dao đã di cư đến định cư tại vùng sườn Tây dãy núi Ba Vì. Nhờ điều kiện thiên nhiên ưu đãi với hệ thực vật phong phú, họ đã khám phá và phát triển nhiều loại dược liệu quý để chữa bệnh cứu người.
Vợ chồng anh Dương Trung Thân ở xã Ba Vì nổi tiếng với bài thuốc nam gia truyền chữa bệnh về khớp
Ban đầu, các bài thuốc này chỉ được lưu truyền trong phạm vi gia đình để chữa bệnh cho người thân. Mãi đến những năm 1980, dưới sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về phát triển sinh kế dựa trên tri thức dân tộc, nghề thuốc nam của người Dao mới thực sự phát triển mạnh mẽ.
Quy trình chế biến và đặc điểm độc đáo của thuốc nam Dao Ba Vì
Thuốc Nam Gia Truyền Dân Tộc Dao Ba Vì tuân theo quy trình chế biến thủ công nghiêm ngặt. Người dân lên rừng hái thuốc về, sau đó băm, thái nhỏ rồi phơi khô, phối trộn các vị thuốc thành bài thuốc trị bệnh. Người bệnh mua thuốc về đun uống thay nước hàng ngày hoặc ngâm tắm; một số loại thuốc được chế biến dưới dạng cao đặc để uống hoặc cao lỏng để xoa bóp ngoài da.
Điểm đặc biệt của thuốc nam Dao Ba Vì là không bắt mạch kê đơn như nhiều phương pháp Đông y khác. Người bệnh phải đi khám Tây y, xác định bệnh lý rồi mới tìm đến thầy thuốc người Dao để bốc thuốc điều trị theo phương thức bí truyền trong gia đình họ.
Vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế địa phương
Việc phát triển nghề thuốc nam đã giúp người dân Dao Ba Vì chuyển đổi cơ cấu cây trồng hiệu quả. Những diện tích đất trước đây trồng sắn, ngô giờ đây đã trở thành vườn dược liệu với hơn 7-8 ha các loại cây quý như xạ đen, huyết đằng, mộc thông, huyết dụ, địa đàng…
Anh Dương Trung Thân – người có hơn 20 năm làm Bí thư Chi bộ, Trưởng ban Công tác Mặt trận đồng thời cũng là một thầy lang người Dao chia sẻ: “Nhờ chủ động nguồn nguyên liệu tại chỗ, bà con không phải lệ thuộc vào nguồn nhập khẩu, kiểm soát được chất lượng dược liệu và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.”
Người Dao ở xã Ba Vì chế biến thuốc nam từ cây dược liệu tự nhiên ở địa phương
Định hướng phát triển bền vững
Hiện nay, rất nhiều thanh niên Dao Ba Vì chọn gắn bó với nghề thuốc gia truyền. Anh Triệu Tiến Duy (sinh năm 1992) chia sẻ: “Dù học nghề rất vất vả vì chỉ riêng bài thuốc tắm cho phụ nữ sau sinh đã đòi hỏi phải phối từ cả trăm vị thuốc khác nhau, nhưng làm thuốc kiếm ra tiền hơn và gần nhà hơn so với đi làm ăn xa.”
Chị Lăng Thị Tuất – Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Ba Vì, cũng là một lương y người Dao đánh giá rất cao những đóng góp của bà con người Dao đối với sự phát triển nghề thuốc nam của xã. “Bên cạnh Vườn Quốc gia Ba Vì xanh thẳm, bản người Dao hiện lên với nhiều nếp nhà khang trang, hiện đại, vẫn vương vấn mùi thơm ngát của dược liệu,” chị nói.
Nhà tập trung đẩy mạnh phát triển nghề thuốc nam truyền thống của dân tộc
Thuốc nam gia truyền dân tộc Dao Ba Vì không chỉ là một nghề truyền thống mà còn là động lực để người dân tộc thiểu số tin yêu, muốn gắn bó với quê hương. Đây là mô hình phát triển kinh tế bền vững cần được nhân rộng tại nhiều địa phương khác.
Kết luận
Thuốc nam gia truyền dân tộc Dao Ba Vì là minh chứng rõ nét cho việc khai thác và phát huy giá trị tri thức bản địa. Không chỉ góp phần bảo tồn văn hóa dân tộc, nghề thuốc nam còn tạo ra nguồn thu nhập ổn định, nâng cao đời sống người dân. Việc phát triển nghề thuốc nam theo hướng chuyên nghiệp hóa, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại sẽ tiếp tục mang lại những giá trị to lớn cho cộng đồng và xã hội.
Hãy tìm hiểu thêm về những bài thuốc quý và đóng góp ý kiến để cùng phát triển nền y học cổ truyền Việt Nam!
