Tiểu thuyết viết bằng AI giành giải lớn làm dậy sóng giới văn học Nhật Bản

Sympathy Tower Tokyo (tạm dịch: Tòa tháp cảm thông Tokyo) là tiểu thuyết thứ tư của nữ tác giả Qudan Rie, vừa được dịch sang tiếng Anh và chuẩn bị phát hành quốc tế.

Tác phẩm xoay quanh cuộc sống của nữ kiến trúc sư Sara Machina, cô từng là nạn nhân của tội phạm bạo lực. Sara được giao thiết kế tòa tháp dành riêng cho tội phạm bị kết án. Tòa tháp là biểu tượng cho tinh thần nhân đạo của xã hội Nhật Bản khi giam giữ các tội phạm bằng sự cảm thông, cho họ cuộc sống tương đối thoải mái.

Ngay cả khi dốc hết tâm huyết cho dự án, Machina vẫn đấu tranh với những nghi ngại về tên gọi của tòa tháp. Cuốn tiểu thuyết tập trung vào dự án xây dựng tòa tháp và khắc họa một thế giới ngổn ngang ngôn ngữ được tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo, các thuật ngữ vô nhân tính. Nó đặt ra những câu hỏi sâu sắc về ngôn ngữ và xã hội Nhật Bản đương đại.

Cuốn sách nhanh chóng thu hút sự chú ý ở các quốc gia khác sau khi giành Giải thưởng Akutagawa vào tháng 1/2024. Các bản dịch của Sympathy Tower Tokyo đã được xuất bản tại Hàn Quốc, Đài Loan, Pháp, Italy và Đức. 

Bản dịch tiếng Anh của Jesse Kirkwood sẽ xuất hiện tại Anh vào tháng 8 này và tại Mỹ vào tháng 9 tới. Cuốn sách dự kiến ​​xuất hiện tại ít nhất 6 thị trường khác trong thời gian tới. 

Gần đây, tác giả Qudan Rie xác nhận khoảng 5% nội dung sách Sympathy Tower Tokyo được tạo ra từ trí tuệ nhân tạo. Lời tuyên bố sử dụng AI cho một phần tiểu thuyết đã khiến cuốn sách của Rie Qudan thêm nổi tiếng và gây xôn xao giới văn học. 

“Điều duy nhất tôi biết là đó sẽ là một câu chuyện về kiến ​​trúc và ngôn ngữ. Tôi không bao giờ nghĩ quá nhiều về cốt truyện trước. Tôi bắt đầu viết và sau đó kết nối câu chuyện với cuộc sống của chính mình khi viết. Đó là cách tôi thường tạo nên các tác phẩm của mình. 

Tôi bắt đầu viết Sympathy Tower Tokyo khoảng 2 năm trước, ngay khi Chat GPT đang gây sốt. Tôi đã tự mình thử nghiệm, thực ra là vì tò mò. Vào thời điểm đó, tôi cảm thấy không chắc chắn về tương lai của mình với tư cách là một nhà văn, và bắt đầu bằng cách hỏi Chat GPT xin lời khuyên. Đó là cách mọi thứ bắt đầu”, nữ tác giả kể lại.

Nữ tác giả Qudan Rie nói rằng, cô nhận ra AI giống như một bác sĩ tâm lý thú vị.

Cô kể: “Khi tôi tương tác nhiều hơn với Chat GPT, tôi nhận ra những điểm khác biệt giữa cuộc đối thoại này với cuộc trò chuyện thực sự giữa hai con người. Tôi hiểu được những giới hạn mà AI có thể làm.

Tôi nghĩ nếu tôi có thể tìm ra cách thể hiện sự khó chịu mà tôi cảm thấy khi tương tác với AI trong cuốn tiểu thuyết, nó có thể dẫn đến một phản ứng hóa học thú vị. Đó chính là nguồn gốc của ý tưởng”.

Dù được đánh giá sử dụng AI thành công trong việc sáng tác, nữ nhà văn người Nhật Bản nói AI vẫn khó thay thế hoàn toàn được con người: “Tôi tìm được rất nhiều cảm hứng khi trò chuyện với AI, đặc biệt là khi nhận ra nó có thể mô phỏng cách con người lý luận. Tôi không cảm thấy phiền lòng khi tác phẩm của mình được dùng để huấn luyện AI. Ngay cả khi bị sao chép, tôi tin rằng luôn có một phần bản sắc cá nhân không thể thay thế được”.

Tuy nhiên, việc Qudan Rie công khai sử dụng Chat GPT trong quá trình viết sách khiến giới phê bình văn học Nhật Bản dậy sóng. Nhiều người đặt câu hỏi về vấn đề AI nên được coi là đồng tác giả hay đây là lời cảnh báo cho tương lai của văn học.

Trước những ý kiến này, nữ nhà văn sinh năm 1990 nói: “Tôi không dùng AI để lừa độc giả. Tôi dùng nó để họ thấy được công nghệ đang làm thay đổi cách ta tư duy, sáng tác và tiếp cận với ngôn ngữ. Mặt khác, tôi không nghĩ AI có thể viết một tiểu thuyết hay hơn con người, chưa phải bây giờ”.