Trong phiên thảo luận tổ chiều ngày 17/5, Tổng Bí thư Tô Lâm đã thẳng thắn chỉ ra những bất cập trong hàng loạt luật liên quan đến đầu tư công, đấu thầu, và ngân sách. Những vấn đề này đang kìm hãm sự phát triển của đất nước và cần được giải quyết ngay lập tức.
Pháp Luật Phải Phục Vụ Lợi Ích Toàn Dân
Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh rằng có quá nhiều luật cần phải sửa đổi để đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước. Ông khẳng định rằng thể chế là động lực và nền tảng phát triển kinh tế. “Ai cũng phải làm việc theo pháp luật thì mới có sức mạnh,” ông nói.
Một điểm quan trọng khác mà Tổng Bí thư nhấn mạnh là việc thay đổi tư duy trong xây dựng pháp luật, chuyển từ quản lý sang kiến tạo phát triển. Ông cho rằng cần chấm dứt việc xây dựng pháp luật để quản lý và cấm những gì không quản được.
Với khối lượng công việc lớn trong sửa luật và xây dựng thể chế, Tổng Bí thư yêu cầu “vừa chạy vừa xếp hàng,” dù “hàng lối chưa được thẳng, vẫn xộc xệch.” Ông cho rằng nếu chờ hàng ngũ chỉnh tề mới chạy, các nước khác đã đi rất xa rồi.
Yêu cầu của Tổng Bí thư là đổi mới căn bản tư duy xây dựng pháp luật, chuyển từ tư duy quản lý sang phục vụ, từ bị động sang chủ động, kiến tạo cho sự phát triển. “Xây dựng pháp luật phải đi trước một bước để đảm bảo tính dự phòng cao, phù hợp thực tiễn và yêu cầu phát triển nhanh chóng,” ông nêu quan điểm.
Ông cũng nhấn mạnh việc thi hành pháp luật nghiêm minh, công bằng và thực chất, gắn liền với công khai, minh bạch, thuận tiện cho người dân và xã hội. “Luật pháp không phục vụ cho lợi ích của nhóm nào cả mà phục vụ cho toàn dân,” Tổng Bí thư nói.
Bên cạnh đó, Tổng Bí thư chỉ đạo tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với nâng cao trách nhiệm, xóa bỏ cơ chế xin – cho, triệt tiêu lợi ích cục bộ và đặc quyền đặc lợi.
Bất Cập trong Đấu Thầu và Đầu Tư Công
Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ ra “điểm trũng” cần tháo gỡ trong việc sửa đổi các luật liên quan đến đấu thầu, ngân sách, và đầu tư công. Ông nêu bất cập rằng có tiền nhưng không tiêu được trong khi nhu cầu phát triển của đất nước rất lớn, dẫn đến việc phải đi vay ở nước ngoài.
Về đấu thầu, Tổng Bí thư cho biết quy trình đấu thầu kéo dài cả năm, từ mở thầu đến chọn thầu, khiến thời gian thực thi bị hạn chế. Ông nói: “Mấy tháng mở thầu, mấy tháng chọn thầu, thế thì làm gì còn thời gian để thực thi nữa. Tiền ngân sách thì phải phân bổ trong năm, không được để tiền năm nay tiêu sang năm khác, nên rất khó.”
Chính vì những bất cập này, đầu tư công trong quý đầu tiên hàng năm hầu như không tiêu được gì vì vướng thủ tục.
Để sửa luật đấu thầu, Tổng Bí thư yêu cầu tổng kết “xem đấu thầu có những tội gì.” Ông liệt kê những “tội” của đấu thầu như làm chậm tiến độ phát triển, làm công trình kém chất lượng, hư hỏng làm mất cán bộ.
“Đấu thầu là để làm hiệu quả nhất, đẩy nhanh được tốc độ lớn nhất, để có được công trình tốt nhất, nhưng các yêu cầu này đều không đạt được. Thế thì tội của đấu thầu nặng quá, làm sao phải chữa được những bệnh này,” Tổng Bí thư nói.
Qua hai cuộc làm việc với Bộ Y tế, Tổng Bí thư cho biết quy trình đấu thầu thuốc như đấu giá khiến người bệnh Việt Nam không tiếp cận được với thuốc tiên tiến của thế giới. “Cứ phải xách tay, ngoài luồng, tạo điều kiện cho buôn lậu, hàng giả. Bệnh viện cấp thuốc không ai uống cả, rất lãng phí. Máy móc tiến bộ nhất, công nghệ hiện đại nhất người bệnh có tiếp cận được không?” ông đặt vấn đề.
“Nói đấu thầu để chặn tiêu cực, nhưng thực chất có chặn được không hay thông thầu, bán thầu hết rồi, che đậy cho nhau hết rồi? Nói làm đường có máy nọ máy kia, nhưng thực tế bán thầu đến F9, F10, công nhân vẫn phải ngồi gánh đá, đập đá, có thấy máy móc nào đâu,” Tổng Bí thư chỉ ra thực tế.
Đặt câu hỏi về trách nhiệm, Tổng Bí thư nói thêm rằng có rất nhiều chuyện đấu thầu, trúng thầu không quy được trách nhiệm, phải “ngậm đắng nuốt cay.”
Theo Tổng Bí thư, phải giải quyết được bất cập này để phục vụ phát triển, huy động và khơi thông nguồn lực, giải ngân vốn đầu tư công nhanh và thúc đẩy hợp tác công tư.
Về đầu tư công, Tổng Bí thư cũng nhận định “rất khó khăn,” nhiều vướng mắc khi không phát huy được cơ chế công tư. Ví dụ, dự án Nhà nước chưa đủ vốn, địa phương muốn góp tiền làm dự án cho nhanh cũng không được. Chúng ta muốn huy động nguồn lực toàn dân, nhưng tư nhân đóng góp vào không được vì đây là công trình Nhà nước.
“Mình cứ nghĩ công phải ra công, tư phải quản lý theo kiểu tư, công – tư vào đây là không quản lý được vì có thể lại biến tài sản công của Nhà nước thành tài sản tư,” Tổng Bí thư nói và cho rằng phải thay đổi tư duy quản lý này.
Kết Luận
Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ ra những bất cập nghiêm trọng trong các luật liên quan đến đấu thầu, đầu tư công, và ngân sách. Để thúc đẩy sự phát triển của đất nước, cần phải sửa đổi ngay những luật này, thay đổi tư duy xây dựng pháp luật từ quản lý sang kiến tạo phát triển, và đảm bảo pháp luật phục vụ lợi ích toàn dân. Hãy cùng nhau hành động để khắc phục những bất cập này và xây dựng một nền kinh tế vững mạnh.
Tài liệu tham khảo:
- Nguồn: Dân Trí
