Thủ đoạn làm thuốc giả ngày càng tinh vi: Hệ lụy và giải pháp

Mở đầu

Trong bối cảnh tình trạng buôn bán và sử dụng thuốc giả, thuốc kém chất lượng ngày càng gia tăng tại Việt Nam, việc đảm bảo sức khỏe cộng đồng trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Tại hội thảo “Thuốc giả – Hệ lụy thật, giải pháp nào để ngăn chặn?” diễn ra vào ngày 26/5 tại TPHCM, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của thuốc trong việc chăm sóc sức khỏe người dân. Bài viết này sẽ đi sâu vào thực trạng thuốc giả, những hệ lụy nghiêm trọng và các giải pháp cần thiết để ngăn chặn vấn nạn này.

Nội dung chính

Thực trạng thuốc giả tại Việt Nam

Thuốc giả không chỉ đơn thuần là sản phẩm “nhái” về hình thức bao bì mà thủ đoạn đã trở nên tinh vi hơn. Các sản phẩm giả mạo ngày nay có thể giả cả tem chống hàng giả, mã QR và thậm chí mạo danh các công ty dược có thương hiệu, khiến việc phân biệt giữa thuốc thật và giả trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Đáng lo ngại hơn, nội dung hoạt chất trong viên thuốc giả có thể bị giảm hoặc thay thế bằng chất khác hoàn toàn, gây nguy hiểm cho sức khỏe người sử dụng.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 1/10 loại thuốc tại các quốc gia thu nhập thấp và trung bình là giả hoặc kém chất lượng. Riêng tại Việt Nam, năm 2023, lực lượng chức năng đã phát hiện 160 vụ việc liên quan đến sản xuất và buôn bán thuốc giả, với nhiều đối tượng bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Bước sang năm 2024, có 27 loại thuốc bị đình chỉ lưu hành, trong đó 8 loại bị xác định là thuốc giả.

Hệ lụy nghiêm trọng từ thuốc giả

Hệ lụy từ thuốc giả không chỉ dừng lại ở thiệt hại kinh tế mà còn đe dọa trực tiếp đến tính mạng và sức khỏe của người dân. Việc sử dụng thuốc giả có thể dẫn đến tình trạng bệnh không được kiểm soát, thậm chí gây ra các biến chứng nguy hiểm. Ngoài ra, thuốc giả còn làm mất niềm tin của người dân vào hệ thống y tế, gây ra sự hoang mang và lo lắng trong cộng đồng.

Giải pháp ngăn chặn thuốc giả

Trước thực trạng nghiêm trọng này, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đã kêu gọi đấu tranh quyết liệt và xử lý nghiêm khắc, không có vùng cấm trong việc xử lý thuốc giả. Ông nhấn mạnh cần xử lý nghiêm các hành vi bao che, tiếp tay hoặc thiếu trách nhiệm trong quản lý.

Bộ Y tế đã thành lập Tổ công tác chuyên trách phòng chống thuốc giả và chỉ đạo mở đợt cao điểm chống thuốc, thực phẩm chức năng và sữa giả từ ngày 15/5 đến 15/6. Các Công điện, Chỉ thị của Thủ tướng về vấn đề này cũng được triển khai đồng bộ đến toàn ngành. Đặc biệt, Bộ Y tế đã yêu cầu 100% cán bộ y tế không sử dụng hình ảnh cá nhân để quảng cáo, tiếp tay cho doanh nghiệp sai phạm.

Tiến sĩ, dược sĩ Tạ Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đề xuất khung pháp lý cần được siết chặt với các quy định về kinh doanh thuốc qua mạng. Đồng thời, cần tuyên truyền đầy đủ các quy định mới trong Luật Dược sửa đổi bổ sung để các cơ quan, doanh nghiệp và người dân hiểu rõ và thực hiện đúng. Ông Hùng cũng đề xuất tiếp tục xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia tích hợp thông tin về thuốc được cấp phép, thuốc vi phạm và thuốc bị thu hồi, sử dụng mã QR và công nghệ blockchain để truy xuất nguồn gốc.

Vai trò của người dân trong phòng chống thuốc giả

Người dân đóng vai trò quan trọng trong công cuộc phòng chống thuốc giả. Tiến sĩ, dược sĩ Tạ Mạnh Hùng khuyến cáo người dân không nên tự ý mua thuốc qua mạng, không nghe theo mách bảo và cần tố giác ngay khi phát hiện nghi vấn. Một cộng đồng tỉnh táo sẽ là bức tường thành ngăn chặn thuốc giả.

Kết luận

Thuốc giả là một vấn đề nghiêm trọng đe dọa sức khỏe cộng đồng và gây ra nhiều hệ lụy kinh tế và xã hội. Việc đấu tranh và ngăn chặn thuốc giả đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và sự cảnh giác của người dân. Bộ Y tế đã và đang triển khai nhiều biện pháp quyết liệt để đối phó với vấn nạn này. Người dân cần nâng cao nhận thức, không tự ý mua thuốc qua mạng và tố giác ngay khi phát hiện nghi vấn để bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng.