TPHCM tăng số ca mắc tay chân miệng, 2 dấu hiệu bệnh chuyển nặng cần chú ý

Theo thống kê mới nhất của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM (HCDC), trong tuần 45, toàn thành phố ghi nhận gần 1.500 ca mắc bệnh tay chân miệng, tăng 42% so với trung bình bốn tuần trước.

Tổng số ca tay chân miệng tích lũy từ đầu năm 2025 đến tuần 45 là 29.395 ca. Các khu vực có số ca mắc tay chân miệng trên 100.000 dân cao bao gồm Côn Đảo, Nhà Bè và Bình Tân.

Hàng chục bệnh nhi nhập viện vì tay chân miệng

Tại khoa nhiễm, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TPHCM), các bác sĩ đã tiếp nhận hàng chục trẻ mắc tay chân miệng có chỉ định nhập viện. Chia sẻ với phóng viên Dân trí, chị T.N. (43 tuổi, ngụ phường Hương Thuận, TPHCM) cho biết, con trai chị mắc tay chân miệng từ 5 ngày trước, vừa nhập viện được một ngày.

Khi mới khởi bệnh, bé sốt cao gần 39-40 độ C. Sau khi được cho uống thuốc hạ sốt 3 ngày, bé đỡ dần, cơ thể lác đác vài đốm đỏ giống vết muỗi hoặc kiến cắn.

Đến chiều trước ngày nhập viện, bé sốt nhẹ nhưng xuất hiện thêm một số dấu hiệu giật mình bất thường nên được đưa vào bệnh viện. Tại đây, bác sĩ chẩn đoán bé mắc tay chân miệng độ 2A, cần nhập viện theo dõi. 

Bác sĩ Tiêu Châu Thy, khoa Nhiễm, Bệnh viện Nhi đồng 1, cho biết khoảng 10 ngày trở lại đây số ca tay chân miệng tăng nhanh cả nội trú lẫn ngoại trú. Bệnh nhi chủ yếu đến từ TPHCM và các tỉnh lân cận như Tây Ninh, Đồng Nai…

“Trước đây, mỗi tuần khoa điều trị dưới 20 ca. Tuy nhiên, tuần này, khoa ghi nhận khoảng 40-50 ca, bao gồm cả ca mới và cũ từ độ 2 đến độ 4”, bác sĩ chia sẻ.

Bác sĩ thông tin thêm, mới đây khoa cũng chuyển một số bé mắc tay chân miệng nặng xuống khoa Hồi sức Nhiễm. Có trường hợp phải thở máy.

Theo bác sĩ Thy, một số ca nặng gần đây được xác định nhiễm Enterovirus 71 (EV71). Đây là chủng virus dễ gây biến chứng hơn các chủng khác. 

Bệnh viện đã chuẩn bị đầy đủ kháng thể Immunoglobulin (thuốc điều trị tay chân miệng nặng, giúp giảm tỉ lệ chuyển độ nặng), thuốc chống co giật và hệ thống thở máy để điều trị cho bệnh nhi.

Bác sĩ Thy cho hay, trẻ chưa có miễn dịch đặc hiệu với virus gây tay chân miệng rất dễ mắc bệnh. Khi bước vào môi trường tập thể, đặc biệt là giai đoạn trẻ lần đầu đi học từ 12 tháng trở lên, nguy cơ mắc bệnh tăng cao. Tại trường học, virus tay chân miệng có thể lây lan rất nhanh.

Bác sĩ nhấn mạnh, dù phụ huynh giữ vệ sinh kỹ lưỡng ở nhà, trẻ vẫn có thể nhiễm bệnh nếu tiếp xúc với hàng xóm, khu vui chơi, hoặc người thân mang mầm bệnh từ bên ngoài về. 

Nguy cơ di chứng nặng nếu không phát hiện sớm 

PGS.TS Phùng Nguyễn Thế Nguyên, Trưởng khoa Hồi sức Nhiễm, Bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết, hiện khoa đang điều trị cho 2 trường hợp nặng, diễn biến bệnh nhi đang dần ổn định. 

“Hầu hết trẻ được chuyển xuống khoa có biểu hiện thần kinh như co giật, rối loạn tri giác, ngưng thở, rối loạn nhịp thở, thở không đều. Ngoài ra, một số bé bị sốc do sốt cao, sốc do rối loạn vận mạch”, bác sĩ chia sẻ.

Dù chưa xác định được virus gây bệnh chủ yếu, Trưởng khoa Hồi sức Nhiễm cho biết một số ca nặng điều trị tại khoa dương tính với EV71.

“Nhóm này thường để lại di chứng nặng nề, đặc biệt là tổn thương thần kinh về sâu. Một số trường hợp nếu rơi vào sốc và tổn thương quá nặng rất khó hồi phục, thậm chí tử vong”, bác sĩ cảnh báo. 

Vì vậy, việc phát hiện sớm đóng vai trò rất quan trọng để tránh diễn tiến đến giai đoạn nguy hiểm. Để phụ huynh nhận biết sớm, bác sĩ cho rằng chỉ cần ghi nhớ 2 dấu hiệu quan trọng nhất.

Thứ nhất, trẻ sốt cao nhưng uống thuốc hạ sốt không hạ. 

Thứ hai, trẻ có phản xạ giật mình bất thường. Nếu xuất hiện giật mình vô cớ, kéo dài hoặc kèm đi lảo đảo, phụ huynh phải đưa trẻ đến bệnh viện ngay.

“Từ lúc trẻ bắt đầu giật mình đến khi diễn tiến nặng có thể rất nhanh. Ngay cả khi đã nhập viện, tỷ lệ chuyển độ vẫn cao, vì vậy bác sĩ phải theo dõi sát để xử trí đúng thời điểm. Chỉ cần chậm trễ, trẻ có thể rơi vào tình trạng xấu, để lại di chứng nặng nề về sau”, bác sĩ nhấn mạnh.

Theo bác sĩ Nguyên, ở các trẻ mắc tay chân miệng, điều khiến phụ huynh dễ chủ quan là sang thương da không phản ánh mức độ nặng. Trẻ nhiễm EV71 có thể chỉ có vài sang thương nhưng diễn tiến rất nhanh vào độ nặng.

Do đó, phụ huynh không nên dựa vào sang thương da để đánh giá mức độ bệnh. Hai dấu hiệu duy nhất cần ghi nhớ là sốt cao không hạ và giật mình bất thường. Nếu xuất hiện thêm dấu hiệu trễ như lơ mơ, co giật, thở không đều, mạch yếu…, tiên lượng hồi phục sẽ rất khó đoán. 

Trước đó, Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) đã có công văn gửi sở y tế các tỉnh, TP về việc tăng cường công tác phòng chống bệnh tay chân miệng.

Theo hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm, cả nước ghi nhận gần 54.000 trường hợp mắc bệnh tay chân miệng trong 9 tháng đầu năm 2025. Trong đó số mắc đang có xu hướng tăng trong bốn tuần gần đây tại TPHCM, An Giang, Vĩnh Long, Tây Ninh, Lâm Đồng, Quảng Ngãi…

Số trường hợp mắc bệnh tay chân miệng chủ yếu ở trẻ dưới 10 tuổi (chiếm 98,6%), trong đó hay gặp ở nhóm từ 1-5 tuổi (chiếm 93,4%).