Quốc hội Việt Nam đang xem xét kỹ lưỡng dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp, một vấn đề hết sức quan trọng trong việc bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và tính mạng, sức khỏe của người dân. Phiên họp thứ 43 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 14/3 đã tập trung thảo luận về dự án luật này.
Mục tiêu của dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp
Dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp nhằm cụ thể hóa 2 chính sách then chốt:
Biện pháp áp dụng trong tình trạng khẩn cấp: Xác định rõ thẩm quyền, chỉ đạo và điều hành của các chủ thể trong tình huống khẩn cấp, đảm bảo sự thống nhất trong việc áp dụng các biện pháp đặc biệt.
Hỗ trợ doanh nghiệp và người dân: Tập trung vào việc cứu trợ, hỗ trợ người dân, và hỗ trợ doanh nghiệp ứng phó trong và sau tình trạng khẩn cấp.
Nhận định về tình hình hiện nay
Quá trình phòng chống dịch Covid-19 đã bộc lộ một số bất cập trong việc áp dụng các biện pháp phòng chống dịch bệnh, mặc dù chưa chính thức ban bố tình trạng khẩn cấp. Các vấn đề như sự không thống nhất trong việc áp dụng biện pháp giữa các địa phương, và việc ban hành các văn bản hành chính hạn chế quyền con người, quyền công dân tại một số địa phương cần được giải quyết triệt để.
Sự cần thiết ban hành luật Tình trạng khẩn cấp càng rõ ràng hơn khi đại dịch đã phát sinh nhiều bất cập. Việc trao quyền chủ động cho Chính phủ và Thủ tướng trong việc quyết định các biện pháp kịp thời, linh hoạt là rất cần thiết nhằm đáp ứng yêu cầu phòng chống và ngăn chặn dịch bệnh.
Quy định về các biện pháp trong tình trạng khẩn cấp
Dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp quy định rõ các tình huống cần áp dụng các biện pháp đặc biệt, bao gồm:
- Thảm họa thiên tai, ô nhiễm môi trường, sự cố bức xạ và hạt nhân: Đảm bảo có các biện pháp ứng phó kịp thời trong các tình huống khẩn cấp này.
- Dịch bệnh: Cung cấp cơ sở pháp lý cho việc ứng phó với các đại dịch và dịch bệnh nguy hiểm.
- An ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội: Đưa ra các biện pháp bảo vệ an ninh quốc gia và đảm bảo trật tự an toàn xã hội.
Dự thảo cũng cho phép Thủ tướng áp dụng các biện pháp cần thiết mà pháp luật hiện hành chưa quy định, nhưng phải báo cáo cơ quan có thẩm quyền của Đảng và Quốc hội. Điều này giúp đảm bảo sự linh hoạt trong ứng phó với tình huống phức tạp.
Yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy việc cần thiết ban hành luật này. Tuy nhiên, Ủy ban cũng đề xuất bổ sung nội dung các biện pháp này phải phù hợp với nguyên tắc hoạt động trong tình trạng khẩn cấp, đồng thời cần làm rõ thời điểm hiệu lực, đối tượng áp dụng, và các biện pháp đặc thù để đảm bảo khả thi.
Quyền hạn trong tình trạng khẩn cấp
Dự thảo luật cũng đề cập đến việc tổ chức các Đội tuần tra đặc biệt thuộc các lực lượng Công an, Quân đội và Dân quân tự vệ. Đội trưởng có quyền khám người, phương tiện, nơi ở, đồ vật, tạm giữ người, phương tiện, tang vật gây nguy hại cho an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, người vi phạm các quy định về cấm đi lại và người có hành vi cản trở hoặc chống lại người thực hiện nhiệm vụ. Tuy nhiên, cần nghiên cứu và quy định phù hợp với Bộ luật Tố tụng hình sự.
Kết luận
Dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp đang được xem xét kỹ lưỡng tại Quốc hội. Việc hoàn thiện dự thảo này là rất quan trọng nhằm bảo vệ tốt hơn cho an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và quyền lợi của người dân trong các tình huống khẩn cấp. Dự kiến, dự thảo luật sẽ được trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 vào tháng 5 tới.
Tài liệu tham khảo:
