Trong buổi họp trực tuyến và trực tiếp với các bộ, ngành và địa phương về vấn đề thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng giả ngày 7/5, bà Trần Việt Nga, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), đã chia sẻ về tình hình sản xuất và kinh doanh thực phẩm giả. Bà Nga cho biết, cơ quan cảnh sát điều tra của Bộ Công an đã triệt phá nhiều đường dây sản xuất và kinh doanh thực phẩm giả, trong đó có những vụ việc rất nghiêm trọng liên quan đến sữa giả và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả.
Bà Nga nhấn mạnh rằng đây là những sự việc hết sức nghiêm trọng và là hồi chuông cảnh tỉnh cho các tổ chức, cá nhân không có đạo đức trong kinh doanh, làm ăn phi pháp. Điều này đòi hỏi họ phải thay đổi hoặc ngừng hoạt động sản xuất, kinh doanh phi pháp.
Khó Khăn Trong Quản Lý
Cơ Chế Tự Công Bố Sản Phẩm
Việc quản lý thực phẩm tại Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn. Nghị định 15 năm 2018 của Chính phủ cho phép doanh nghiệp tự công bố và tự chịu trách nhiệm về chất lượng và an toàn của sản phẩm. Điều này tạo ra sự thông thoáng cho doanh nghiệp, nhưng cũng đặt ra yêu cầu cao về trách nhiệm của họ. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp đã lợi dụng cơ chế này để làm ăn phi pháp, công bố sản phẩm sai lệch so với thực tế.
Bà Nga cho biết, có những sản phẩm đáng ra phải được công bố là sản phẩm dinh dưỡng, y học, hoặc sản phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt thì doanh nghiệp lại tự công bố là thực phẩm bổ sung. Đây là hành vi lách luật đáng lên án.
Quy Trình Công Bố Đơn Giản
Quy trình công bố sản phẩm hiện nay rất đơn giản, dẫn đến việc doanh nghiệp ồ ạt tự công bố. Điều này tạo áp lực lớn cho cơ quan quản lý nhà nước trong việc thanh tra và hậu kiểm. Thời gian xét duyệt hồ sơ cũng rất ngắn, chỉ 21 ngày cho lần nộp đầu và 7 ngày sau sửa đổi, bổ sung.
Với việc trao quyền cho doanh nghiệp, trách nhiệm của họ là cao nhất và phải thực hiện theo đúng các văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan quản lý. Tuy nhiên, số lượng hồ sơ lớn và nhiều hồ sơ ảo (công bố số lượng lớn sản phẩm nhưng thực tế không sản xuất bằng đấy sản phẩm) là thách thức lớn cho cơ quan quản lý.
Bà Nga khẳng định rằng các văn bản quy phạm pháp luật đã tương đối đầy đủ, nếu doanh nghiệp tuân thủ thì sẽ không phải là vấn đề lớn. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn cố tình làm sai và làm hàng giả vì lợi nhuận, bất chấp đạo đức kinh doanh.
Vấn Đề Hậu Kiểm
Khó Khăn Trong Hậu Kiểm
Việc hậu kiểm của cơ quan nhà nước là rất quan trọng nhưng gặp nhiều khó khăn. Tại các địa phương, vấn đề nhân lực và kinh phí để hậu kiểm hồ sơ, cơ sở sản xuất và lấy mẫu sản phẩm lưu thông trên thị trường còn hạn chế. Số lượng sản phẩm lớn, nhân lực hậu kiểm mỏng và kinh phí khó khăn khiến việc kiểm tra chất lượng và an toàn của sản phẩm gặp nhiều thách thức.
Giải Pháp Khắc Phục
Để khắc phục tình trạng này, Bộ Y tế đã có văn bản chỉ đạo 63 tỉnh, thành tăng cường công tác hậu kiểm, đặc biệt đối với những nhóm có nguy cơ làm giả và những nhóm thực phẩm dùng cho các đối tượng đặc biệt như trẻ em, người già. Khi hậu kiểm, cần chú ý kiểm tra cả các chỉ tiêu chất lượng và chỉ tiêu an toàn.
Bộ Y tế cũng sẽ tham mưu với Chính phủ để sửa đổi Nghị định 15 theo hướng khắc phục những tồn tại hiện tại. Đồng thời, kiến nghị với UBND các tỉnh, thành phố tăng cường đầu tư về nhân lực và kinh phí để đảm bảo công tác hậu kiểm được thực hiện hiệu quả hơn.
Kết Luận
Trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc đảm bảo chất lượng và an toàn sản phẩm là rất cao. Tuy nhiên, việc cố tình làm sai và làm hàng giả vì lợi nhuận không chỉ gây hại cho người tiêu dùng mà còn làm mất niềm tin vào thị trường. Cơ quan quản lý nhà nước cần tăng cường công tác hậu kiểm và sửa đổi các quy định pháp luật để ngăn chặn những hành vi sai phạm này.
Để bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng, hãy cùng nhau nâng cao ý thức và trách nhiệm trong kinh doanh, đồng thời ủng hộ các biện pháp quản lý chặt chẽ hơn từ phía nhà nước.
