Vẫn tồn tại tư duy bao cấp, triệt tiêu động lực sáng tạo

Chiều 5/5, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến chủ trì họp báo quán triệt triển khai kế hoạch thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia trong ngành nông nghiệp và môi trường.

Khái quát hàng loạt vấn đề lớn cần được giải quyết, ông Tiến cho rằng đội ngũ các nhà khoa học cần được đặt ở vị trí trung tâm trong tiến trình đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, hiện nay số lượng giáo sư, tiến sĩ có xu hướng giảm và thu nhập chưa tương xứng khiến việc thu hút, giữ chân nhân tài gặp nhiều khó khăn.

Bên cạnh đó, theo ông Tiến, cần rà soát lại trình tự phê duyệt các đề tài khoa học để đảm bảo mục tiêu, nội dung và đầu ra phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Khoa học phải bắt nguồn từ thực tiễn và quay trở lại phục vụ thực tiễn.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến thừa nhận vẫn tồn tại tư duy “bao cấp”, triệt tiêu động lực sáng tạo. Do đó cần có cơ chế đột phá để giải phóng tư duy này, hướng tới việc làm giàu từ khoa học, công nghệ; tháo gỡ, giải quyết khó khăn trong “ba tự chủ”: tự chủ nhiệm vụ, tự chủ tài chính và tự chủ tổ chức nhằm nâng cao tính chủ động, linh hoạt cho các đơn vị nghiên cứu.

Tình trạng lãng phí nguồn lực cũng được Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhắc tới. Nhiều trang thiết bị được đầu tư nhưng không đồng bộ, tần suất sử dụng thấp, dẫn đến khấu hao chậm và lãng phí.

Bên cạnh đó, ông Tiến bày tỏ cần có cơ chế sử dụng đất đai phục vụ hiệu quả cho các nhiệm vụ khoa học, công nghệ; xây dựng cơ chế tín dụng riêng để hỗ trợ cho các cá nhân, nhóm nghiên cứu triển khai ý tưởng đổi mới sáng tạo Cần hình thành và đầu tư cho các nhóm nghiên cứu xuất sắc, hoạt động đa ngành, đa lĩnh vực, tập trung vào những lĩnh vực chủ lực của ngành.

Những chương trình nghiên cứu có giá trị thực tiễn lớn, tạo ra chuyển biến mạnh mẽ trong sản xuất cũng cần được ưu tiên về cơ chế và nguồn lực, theo đề xuất của Thứ trưởng Tiến.

Trong hai ngày 9-10/5, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tổ chức hội nghị triển khai thực hiện Nghị quyết 57 tại tỉnh Bắc Ninh.

Hội nghị được kỳ vọng sẽ cụ thể hóa những định hướng lớn trong phát triển nông nghiệp bền vững, hiện đại gắn với bảo vệ môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu; đảm bảo phù hợp với mục tiêu tăng trưởng xanh, cũng như cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Ông Nguyễn Văn Long, Vụ trưởng Vụ Khoa học – Công nghệ, nhận định phiên họp toàn thể tại hội nghị chính là “đại hội khoa học, công nghệ đầu tiên” của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

“Hội nghị nhằm quán triệt, thể hiện rõ tinh thần chỉ đạo thông qua các văn bản hành chính, đồng thời báo cáo kết quả và vướng mắc, tồn tại trong thời gian vừa qua để kịp thời đề ra giải pháp, biến chủ trương thành hành động. Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng sẽ xem xét về việc ký thỏa thuận hợp tác để hỗ trợ các doanh nghiệp tiên phong triển khai khoa học, công nghệ trên thực tế”, ông Long cho hay.

Dự kiến sẽ có 450-500 đại biểu tham dự hội nghị, bao gồm đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành ở Trung ương và các địa phương.