Trên mạng xã hội gần đây xuất hiện nhiều video chia sẻ mẹo “chữa bệnh bằng tự nhiên” với nước cốt chanh. Các tài khoản trong nhóm Facebook “Chanh liều cao” khẳng định rằng chỉ cần nhỏ vài giọt chanh vào mắt sẽ “sáng rõ”, vào mũi sẽ “thông thoáng”, và vào tai sẽ “hết nghễnh ngãng”. Thậm chí, có phụ huynh còn áp dụng phương pháp này cho trẻ nhỏ để giảm viêm mũi dị ứng và ho.
Một số người thừa nhận cảm giác “rát buốt, rất xót” khi nhỏ chanh vào mắt hoặc mũi, nhưng vẫn tin rằng đây là dấu hiệu hiệu quả. Họ cho rằng “dịch tuôn ra là đang thải độc” và chanh có tính kháng khuẩn tự nhiên, giúp làm sạch niêm mạc và trị bệnh mà không cần thuốc.
Phản Khoa Học và Nguy Cơ Mù Lòa Vĩnh Viễn
Theo ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam, việc nhỏ nước cốt chanh vào mắt, mũi, tai là hành vi hoàn toàn phản khoa học và có thể để lại hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt ở trẻ nhỏ.
Niêm mạc mắt, mũi, tai là những vùng nhạy cảm bậc nhất trên cơ thể. Chỉ một lượng nhỏ acid cũng có thể gây bỏng rát, viêm loét, thậm chí phá hủy cấu trúc tự nhiên của các cơ quan này. Thành phần chính trong nước cốt chanh là acid citric – một loại acid hữu cơ có tính ăn mòn nhẹ. Khi tiếp xúc với lớp biểu mô mắt, acid này có thể gây mỏng giác mạc, dẫn đến sẹo giác mạc, giảm thị lực, và nặng hơn có thể gây mù lòa vĩnh viễn nếu tiếp xúc lặp lại.
Tương tự, khi nhỏ chanh vào mũi, acid có thể phá hủy lớp nhầy bảo vệ, gây chảy máu cam, xung huyết, thậm chí kích thích phản ứng viêm nặng hơn ở người bị viêm mũi dị ứng. Với tai, nguy cơ viêm tai giữa, thủng màng nhĩ, giảm thính lực hoàn toàn có thể xảy ra nếu nước chanh thấm sâu vào ống tai.
Đặc Biệt Nguy Hiểm Với Trẻ Nhỏ
Trẻ em có niêm mạc mỏng, chưa phát triển đầy đủ khả năng tự bảo vệ. Việc dùng nước chanh nhỏ vào mắt, mũi, tai trẻ không chỉ làm tổn thương mô mà còn mở đường cho vi khuẩn, virus xâm nhập sâu hơn, gây nhiễm trùng nặng hơn.
Ngoài ra, việc tự ý chữa viêm mũi, ho, viêm tai bằng nước chanh ở trẻ còn làm trì hoãn quá trình chẩn đoán và điều trị đúng, dẫn tới các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm tai mạn tính, giảm thính lực lâu dài.
Mũi và tai đều có hệ thống lông chuyển, màng nhầy và enzyme tự nhiên giúp giữ ẩm, làm sạch và ngăn vi khuẩn xâm nhập. Khi dùng acid mạnh như nước chanh, các lớp bảo vệ này bị phá vỡ, khiến cơ thể dễ bị tổn thương hơn thay vì được chữa lành.
Kết Luận và Khuyến Cáo
Việc sử dụng nước cốt chanh để chữa bệnh bằng cách nhỏ vào mắt, mũi, tai là hoàn toàn phản khoa học và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Đặc biệt, với trẻ nhỏ, việc này càng nguy hiểm hơn do niêm mạc của trẻ mỏng và dễ bị tổn thương.
BS Đoàn Dư Mạnh khuyến cáo:
- Tuyệt đối không nhỏ nước cốt chanh vào mắt, mũi, tai – dù là cho người lớn hay trẻ nhỏ.
- Không áp dụng các mẹo chữa bệnh lan truyền trên mạng nếu chưa có bằng chứng khoa học rõ ràng.
- Khi có dấu hiệu bệnh lý về tai – mũi – họng, nên đến cơ sở y tế để được khám chuyên khoa và điều trị đúng cách.
- Với trẻ em, càng phải thận trọng, tránh mọi can thiệp không có cơ sở từ “truyền miệng”.
Không phải thứ gì có nguồn gốc tự nhiên cũng an toàn cho mọi cách sử dụng. Với những vùng nhạy cảm như mắt – mũi – tai, việc dùng sai có thể để lại di chứng suốt đời. Hãy luôn tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp chữa bệnh nào.
Tài Liệu Tham Khảo
- Dân Trí. (2025). Vắt chanh vào mũi, tai có chữa được bệnh? [online] Available at: https://dantri.com.vn/suc-khoe/vat-chanh-vao-mui-tai-co-chua-duoc-benh-20250423103419129.htm [Accessed 23 Apr. 2025].