Việt Nam hiện có tỷ lệ ghép tạng cao nhất Đông Nam Á, nhưng tỷ lệ hiến tạng sau chết não lại thuộc nhóm thấp nhất thế giới. Đây là một thực trạng đáng báo động, cản trở việc cứu sống nhiều bệnh nhân suy tạng giai đoạn cuối. Hội thảo Tăng cường vai trò truyền thông, vận động hiến tặng mô, tạng mới đây đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức cộng đồng và hoàn thiện hệ thống hiến tặng.
Thực trạng đáng lo ngại về hiến tạng ở Việt Nam
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế GS.TS Trần Văn Thuấn, mặc dù Việt Nam có hơn 1.000 ca ghép tạng mỗi năm, nhưng tỷ lệ hiến tạng sau chết não lại thấp. Nguyên nhân chính là do nhận thức cộng đồng hạn chế, công tác truyền thông và vận động chưa hiệu quả, thiếu cơ chế chính sách rõ ràng cho hoạt động tư vấn hiến mô tạng. Đáng tiếc, nhiều bệnh viện gặp khó khăn trong việc thành lập tổ tư vấn hiến tạng do thiếu chế độ đãi ngộ.
Việc thiếu cơ chế rõ ràng, cùng với nhận thức e ngại, thiếu hiểu biết của người dân về hiến tạng, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến tâm linh và đạo đức, đã cản trở quá trình vận động hiến tạng. Số lượng người đăng ký hiến tạng tuy tăng nhưng vẫn chưa đủ đáp ứng nhu cầu khẩn cấp của bệnh nhân.
Những nỗ lực và con số đáng mừng
Mặc dù còn nhiều khó khăn, nhưng vẫn có những tín hiệu tích cực. Số lượng người đăng ký hiến mô, tạng sau chết não đã tăng lên đáng kể, lên tới 102.759 người. Đây là một bước tiến quan trọng, thể hiện sự nâng cao nhận thức của cộng đồng. Người dân có thể đăng ký online qua đường link vnhot.vn hoặc hotline 0915060550.
Năm 2024, con số kỷ lục 41 ca hiến tạng sau chết não đã được ghi nhận, tăng đáng kể so với 3 năm trước. Bệnh viện Việt Đức đóng góp quan trọng với 18 ca trong số này, và 10 ca được vận động thành công trong hai tháng đầu năm. Điều này cho thấy sự thay đổi tích cực trong nhận thức của cả người dân và các cơ sở y tế.
Giải pháp và hướng đi mới
Để giải quyết vấn đề này, Bộ Y tế sẽ nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách cụ thể để hỗ trợ các tổ chức, bệnh viện trong việc thành lập đội ngũ tư vấn hiến tặng mô, tạng, với chế độ đãi ngộ phù hợp. Hợp tác quốc tế để học hỏi kinh nghiệm và xây dựng các chương trình đào tạo chuyên sâu cũng là một hướng đi quan trọng.
PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến đề xuất chính sách ưu đãi, khen thưởng và vinh danh các gia đình đồng ý hiến tạng, cùng với việc hỗ trợ tâm lý và cung cấp dịch vụ tư vấn cho họ. Việc xây dựng “Ngày hiến tạng Việt Nam” và tăng cường tri ân các gia đình hiến tạng cũng là những giải pháp thiết thực. Sự thay đổi nhận thức, việc đa dạng hóa hình thức truyền thông (kể cả mạng xã hội) đã góp phần làm thay đổi tư duy của người dân.
Kết luận
Tỷ lệ hiến tạng thấp ở Việt Nam là vấn đề cấp thiết cần được giải quyết. Nỗ lực của ngành y tế, cộng đồng, và các cơ sở y tế sẽ dần dần cải thiện nhận thức, hoàn thiện hệ thống hiến tặng mô, tạng, hướng đến một tương lai nhân văn, hiệu quả và bền vững. Việc đăng ký hiến tạng online và các đường dây nóng sẽ giúp người dân dễ dàng tham gia chương trình hiến tạng này.
Tài liệu tham khảo:
https://dantri.com.vn/suc-khoe/viet-nam-ghep-tang-hon-1000-ca-moi-nam-20250305195830127.htm
