Trong hội thảo khoa học “Vai trò của kháng thể đơn dòng trong bảo vệ trẻ có nguy cơ cao khỏi virus RSV” diễn ra ngày 27/4, TS.BS Ngô Ngọc Quang Minh, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 1 (TPHCM) đã nhấn mạnh rằng virus RSV hiện là nguyên nhân thứ hai gây tử vong do các bệnh lý hô hấp ở trẻ em trên toàn cầu, chỉ đứng sau viêm phổi do phế cầu khuẩn. Điều này làm nổi bật tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức và áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả đối với virus RSV.
Mức độ nguy hiểm của RSV đối với trẻ em
Đặc biệt nguy hiểm, RSV có khả năng gây bệnh nghiêm trọng hơn đối với những trẻ có yếu tố nguy cơ như sinh non, mắc bệnh tim bẩm sinh hoặc các bệnh phổi mãn tính. Những trẻ này có nguy cơ nhập viện và diễn tiến bệnh nặng cao gấp 3-5 lần so với trẻ khỏe mạnh khác.
Hiện tại, virus RSV vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Các phương pháp điều trị hiện nay chủ yếu tập trung vào việc hỗ trợ các triệu chứng. Điều này nhấn mạnh vai trò then chốt của công tác phòng ngừa, đặc biệt là đối với nhóm trẻ có nguy cơ cao.
Tình hình nhiễm RSV ở trẻ em
Theo TS.BS Trần Anh Tuấn, Trưởng khoa Hô hấp Bệnh viện Nhi đồng 1, RSV đã được phát hiện cách đây gần 70 năm. Đáng chú ý, gần như 100% trẻ em đều từng nhiễm loại virus này ít nhất một lần trong hai năm đầu đời.
RSV có khả năng lây lan mạnh mẽ, không phân biệt lứa tuổi, từ trẻ nhỏ đến người lớn đều có thể mắc phải. Tuy nhiên, biểu hiện bệnh thường khác nhau giữa các đối tượng. Ở người trưởng thành, nhiễm RSV thường chỉ gây ra các triệu chứng nhẹ tương tự như cảm lạnh thông thường. Nhưng đối với trẻ em dưới 2 tuổi, đặc biệt là trẻ nhỏ, RSV có thể gây ra các bệnh lý nghiêm trọng như viêm tiểu phế quản hoặc viêm phổi nặng, phải nhập viện điều trị, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.
Thống kê và xu hướng lây nhiễm RSV
Tại hội nghị, TS.BS Trần Anh Tuấn dẫn lại một thống kê toàn cầu cho thấy mỗi năm có khoảng 33 triệu ca mắc RSV ở trẻ em dưới 5 tuổi. Trong đó, hơn 3 triệu trường hợp cần phải nhập viện và khoảng 100.000 ca tử vong. Đáng chú ý, 97% trường hợp tử vong xảy ra ở các quốc gia có thu nhập trung bình và thấp, trong đó có Việt Nam.
Tại Việt Nam, virus RSV không chỉ xuất hiện theo mùa mà có xu hướng lưu hành gần như quanh năm. Ở khu vực miền Nam, dịch RSV thường đạt đỉnh vào mùa mưa, khoảng tháng 7 đến tháng 11. Trong khi ở miền Bắc, thời điểm bùng phát thường rơi vào mùa đông – xuân, tập trung vào khoảng tháng 3.
Các nghiên cứu được thực hiện tại TPHCM, Hải Phòng và các tỉnh phía Bắc đều phát hiện RSV là nguyên nhân hàng đầu gây ra các đợt bùng phát viêm tiểu phế quản ở trẻ nhỏ.
Biện pháp phòng ngừa và điều trị
Trong bối cảnh vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho RSV, TS.BS Trần Anh Tuấn khuyến cáo phụ huynh cần đặc biệt tăng cường các biện pháp phòng ngừa cho trẻ em, như duy trì vệ sinh tay thường xuyên, tránh tiếp xúc với những người đang mắc bệnh hô hấp.
Ngoài ra, gia đình cũng có thể cân nhắc tiêm chủng cho phụ nữ mang thai hay sử dụng kháng thể đơn dòng dự phòng cho nhóm trẻ có nguy cơ cao. Hiện nay, vaccine phòng ngừa RSV đã được triển khai ở một số quốc gia cho phụ nữ mang thai và người lớn tuổi, nhưng tại Việt Nam, phương pháp này vẫn chưa được phổ biến rộng rãi.
“Các kháng thể đơn dòng được xem là tia hy vọng mới trong công tác phòng ngừa RSV, giúp giảm gánh nặng nhập viện và tử vong ở trẻ nhỏ, đặc biệt là nhóm trẻ sinh non, bệnh tim bẩm sinh và bệnh phổi mãn tính”, TS.BS Trần Anh Tuấn khẳng định.
Kết luận
Virus RSV là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe hô hấp của trẻ em, đặc biệt là những trẻ có yếu tố nguy cơ cao. Việc nâng cao nhận thức về RSV và áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả là rất cần thiết để giảm thiểu nguy cơ tử vong và nhập viện do virus này gây ra. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để có những biện pháp bảo vệ phù hợp cho trẻ.
Tài liệu tham khảo
- Hội thảo khoa học “Vai trò của kháng thể đơn dòng trong bảo vệ trẻ có nguy cơ cao khỏi virus RSV” diễn ra ngày 27/4 tại Bệnh viện Nhi đồng 1 (TPHCM).
- Thống kê toàn cầu về virus RSV từ các nghiên cứu y khoa quốc tế.
- Các nghiên cứu tại TPHCM, Hải Phòng và các tỉnh phía Bắc về tình hình lây nhiễm RSV.
