Trong phiên thảo luận tại Quốc hội sáng ngày 24/5, các đại biểu đã tập trung thảo luận về những bất cập và vướng mắc trong thủ tục triển khai các dự án nhà ở xã hội. Đây là vấn đề mấu chốt cần được giải quyết để thúc đẩy sự phát triển của nhà ở xã hội, đáp ứng nhu cầu nhà ở của người dân.
Các đại biểu Quốc hội đã ghi nhận rằng dự thảo nghị quyết đã có những bước tiến trong việc rút gọn thủ tục, nhưng vẫn cần bổ sung thêm nhiều quy định cụ thể để việc triển khai được thuận lợi hơn. Đại biểu Hoàng Văn Cường từ Hà Nội đã nhấn mạnh rằng việc đầu tư vào nhà ở xã hội thường mang lại lợi nhuận thấp, và nếu xây dựng để cho thuê, giá thuê càng thấp, khiến doanh nghiệp không mặn mà.
Để đa dạng hóa nguồn vốn triển khai chủ trương này, đại biểu Hoàng Văn Cường đề xuất nên đa dạng hóa nguồn Quỹ Nhà ở quốc gia và khuyến khích người dân tiết kiệm tiền đóng góp vào quỹ để có thể mua hoặc thuê nhà ở xã hội. Ông cũng dẫn chứng từ một số quốc gia khác, nơi có quỹ dành cho người mua nhà, và những người đóng góp nhiều vào quỹ này sẽ được theo dõi và đánh giá để xác định khả năng mua nhà trong tương lai.
Về giải ngân quỹ tín dụng đầu tư phát triển nhà ở xã hội, trước đây có gói 120.000 tỷ đồng và hiện nay đã tăng lên 145.000 tỷ đồng, nhưng theo đại biểu Hoàng Văn Cường, tỷ lệ giải ngân vẫn rất thấp. Nguyên nhân là do doanh nghiệp muốn vay tiền đầu tư phát triển nhà ở xã hội lại gặp phải nhiều điều kiện khác. Ông Cường đề nghị nới lỏng nhiều quy định và cho phép doanh nghiệp nào có dự án nhà ở xã hội và cần vay tiền sẽ được vay theo gói 120.000 tỷ đồng.
Góp ý về thủ tục và tiến độ, đại biểu Trịnh Xuân An từ Đồng Nai đề nghị bổ sung cơ chế một cửa, một đầu mối để tránh tình trạng chủ đầu tư phải đi hết sở này đến sở khác làm thủ tục. Ông An cũng đề xuất quy định tổng thời gian cấp thủ tục cho các dự án nhà ở xã hội là 90 ngày, nhằm tránh tình trạng kéo dài, làm mất 18-24 tháng và gây khó khăn cho việc triển khai.
Giải trình làm rõ ý kiến của các đại biểu, Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết trong gần 5 năm qua, cả nước mới triển khai được 679 dự án và 623.000 căn nhà ở xã hội, hoàn thành 108 dự án và 73.000 căn, chỉ đạt khoảng hơn 15% so với mục tiêu đề ra. Bộ trưởng Minh cũng nhấn mạnh rằng còn nhiều vướng mắc trong thực tế, đặc biệt là về thủ tục và quy trình triển khai đầu tư dự án nhà ở xã hội, với thực tế chỉ một thủ tục cũng mất đến 300 ngày.
Về quỹ tín dụng phát triển nhà ở xã hội với 145.000 tỷ đồng, Bộ trưởng Xây dựng cho biết đến tháng 4 mới giải ngân được 3.042 tỷ đồng, tức là gần 3%. Ông Minh nhận định rằng tỷ lệ giải ngân này là rất kém và nhà đầu tư cũng rất ngán ngẩm với một số quy định quá chặt chẽ về thủ tục tín dụng.
Thông thường, việc giao chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội thông qua đấu thầu sẽ mất khoảng 300 ngày. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, Chính phủ đã đề xuất rút ngắn thời gian này xuống còn 75 ngày. Ngoài ra, khâu lập thẩm định, phê duyệt, quy hoạch chi tiết nếu bỏ được và lồng ghép như phương án trong dự thảo nghị quyết, cũng sẽ giảm thêm 115 ngày.
Trong phiên thảo luận, một số đại biểu cho rằng cần quy định giá sàn cho nhà ở xã hội. Tuy nhiên, Bộ trưởng Trần Hồng Minh khẳng định rằng không thể quy định theo giá sàn, mà sẽ có hướng dẫn để địa phương triển khai thực hiện. Sau khi thiết kế xong mẫu nhà, Sở Xây dựng và Sở Tài chính địa phương sẽ phê duyệt giá dự toán. Giá nhà ở xã hội chỉ được vênh lên 10% so với dự toán.
Ông Minh lý giải rằng nếu đưa ra giá sàn, sẽ gặp khó khăn vì có 34 tỉnh, thành phố và mỗi nơi có một đơn giá vật liệu, vật tư khác nhau, nên không thể có giá sàn chung mà phải quy định theo giá của dự toán.
Tóm lại, việc cải thiện thủ tục triển khai các dự án nhà ở xã hội là cần thiết để thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực này. Các đề xuất về đa dạng hóa nguồn vốn, rút ngắn thời gian thủ tục và cơ chế một cửa đều nhằm mục đích tạo điều kiện thuận lợi hơn cho nhà đầu tư và người dân. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và sự đồng thuận từ các bên liên quan.
Hãy cùng theo dõi những diễn biến tiếp theo về chính sách nhà ở xã hội tại COCC-EDU-VN để cập nhật thông tin mới nhất và góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành xây dựng nhà ở tại Việt Nam.
