Báo cáo được Cục Xuất bản, In và Phát hành công bố tại Hội nghị tổng kết công tác xuất khẩu, nhập khẩu xuất bản phẩm giai đoạn 2023-2025 và triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm do cục này tổ chức mới đây tại Hà Nội.
Con số này cho thấy lĩnh vực xuất khẩu chưa có bước đột phá dù nhu cầu quảng bá sách Việt Nam ra quốc tế ngày càng lớn. Hiện cả nước chỉ có 5 doanh nghiệp duy trì xuất khẩu xuất bản phẩm thường xuyên.
Sách Việt Nam chủ yếu được xuất đi theo các đơn hàng nhỏ lẻ sang Lào, Nhật Bản, Mỹ, Úc… và phần lớn là sách quảng bá văn hóa, lịch sử, con người Việt Nam.
Cuốn tiểu thuyết “Hương” của tác giả Nguyễn Thụy Kha, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật bán 1.000 cuốn ở Mỹ (Ảnh: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật).
Quy mô nhỏ, số lượng ít và thị trường hạn chế khiến xuất khẩu luôn ở mức thấp trong nhiều năm.
Tại hội nghị, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Nguyên cho biết nhiều đối tác quốc tế đánh giá sách Việt Nam đẹp, có sức hút, nhưng thiếu kênh để tiếp cận.
Theo ông Nguyên, họ quan tâm nhưng không biết cách nào để kết nối. Chúng ta cần có thêm các hoạt động hội thảo, xúc tiến để đưa tri thức Việt Nam ra thế giới một cách bài bản hơn.
Trong khi xuất khẩu gần như “giậm chân”, thị trường nhập khẩu lại tăng mạnh. Giai đoạn 2023-2024 và nửa đầu năm 2025, tổng lượng nhập khẩu đạt gần 182.000 tên xuất bản phẩm, tương đương khoảng 14,8 triệu bản sách; kim ngạch ước đạt 65 triệu USD.
Báo cáo tại hội nghị, ông Nguyễn Ngọc Bảo – Phó Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành – cho biết, toàn quốc hiện có 28 đơn vị được cấp giấy phép hoạt động kinh doanh xuất bản phẩm nhập khẩu, trong đó 2 đơn vị chuyên ngành nhập khẩu và 26 đơn vị có chức năng nhập khẩu.
Tuy nhiên, chỉ có 19 đơn vị có đơn hàng phát sinh thường xuyên, số còn lại không triển khai giao dịch nhập khẩu trong thời gian được thống kê.
Phần lớn doanh nghiệp nhập khẩu có quy mô nhỏ, chưa chủ động trong việc xúc tiến, hợp tác kinh doanh với các doanh nghiệp nước ngoài; thiếu sự liên kết khi tham gia thị trường nước ngoài; chưa chủ động liên kết với các nhà xuất bản, doanh nghiệp phát hành để khai thác nguồn hàng xuất khẩu.
Nội dung nhập khẩu đa dạng, phong phú về thể loại thuộc nhiều ngôn ngữ khác nhau, chủ yếu là tiếng Anh, Pháp, Trung, Nhật, Hàn.
Nguồn cung đến từ các thị trường lớn như: Anh, Mỹ, Úc, Nhật Bản, Singapore, Hàn Quốc, Trung Quốc, Ấn Độ, Đức, Hà Lan…
Báo cáo của Cục cho biết thị trường xuất bản phẩm nhập khẩu ở Việt Nam vẫn ở quy mô nhỏ, lượng người sử dụng sách ngoại văn chưa nhiều.
Hoạt động phát hành chịu sức ép lớn từ cạnh tranh trên các kênh khác nhau, nhất là thương mại điện tử, dẫn đến chênh lệch về giá và chi phí phát hành.
Tình trạng in lậu và vi phạm bản quyền vẫn chưa được kiểm soát triệt để, gây thiệt hại cho doanh nghiệp.
Ông Nguyễn Nguyên – Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành – phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác xuất khẩu, nhập khẩu xuất bản phẩm (Ảnh: Minh Hà).
Theo các doanh nghiệp, hoạt động xuất nhập khẩu sách của Việt Nam đang mở ra nhiều cơ hội tiếp cận tri thức toàn cầu, song cũng đối mặt thách thức lớn về cạnh tranh và các tiêu chuẩn quốc tế. Để phát triển bền vững, ngành xuất bản cần tập trung nâng cao chất lượng xuất bản phẩm, chuẩn hóa quy trình, tăng cường liên kết giữa các đơn vị và chủ động thích ứng với những cơ chế thương mại mới.
Các đơn vị cho rằng sự đồng hành của cơ quan quản lý, đặc biệt là Cục Xuất bản, In và Phát hành, đóng vai trò quan trọng. Việc tiếp tục hoàn thiện chính sách, tăng hướng dẫn nghiệp vụ, thúc đẩy các hoạt động xúc tiến bản quyền và tổ chức hội chợ sách quốc tế sẽ giúp nâng cao sức cạnh tranh, tạo điều kiện để xuất bản Việt Nam mở rộng thị trường ra nước ngoài.
Lắng nghe các ý kiến từ doanh nghiệp nhập khẩu và đội ngũ chuyên môn, Cục trưởng Nguyễn Nguyên cho biết thời gian tới, để thực hiện Chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa đến năm 2030, tầm nhìn 2045, ngành xuất bản sẽ tập trung triển khai một loạt nhiệm vụ trọng tâm.
Ông nhấn mạnh, trước hết ngành cần tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính và tăng cường bảo vệ bản quyền đối với xuất bản phẩm. Song song với đó là việc rà soát, đề xuất sửa đổi các quy định pháp luật liên quan đến hoạt động xuất – nhập khẩu, bao gồm cả Luật Xuất bản 2012 để phù hợp bối cảnh mới.
Ngành cũng đặt mục tiêu xây dựng cơ chế hỗ trợ về thuế, tổ chức hội chợ sách quốc tế tại Việt Nam và thúc đẩy quảng bá sách Việt ra thị trường nước ngoài. Các doanh nghiệp cần đầu tư công nghệ, mở rộng thị trường, đào tạo nhân lực và phát triển thêm các kênh phân phối sách ngoại văn.
Cục trưởng cho rằng việc tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp nhập khẩu với nhà xuất bản và đơn vị phát hành, đồng thời thúc đẩy sự phối hợp giữa chính các doanh nghiệp nhập khẩu với nhau, sẽ góp phần giảm chi phí, hạn chế rủi ro và nâng cao khả năng cạnh tranh của toàn thị trường.
Source link: https://dantri.com.vn/giai-tri/xuat-khau-sach-o-viet-nam-khiem-ton-chi-hon-1-trieu-ban-20251206233840043.htm
