Đường Cơ Sở Việt Nam trong Vịnh Bắc Bộ: Định Nghĩa, Ý Nghĩa và Phù Hợp với Luật Biển Quốc Tế

Ngày 21/2/2025, Chính phủ Việt Nam công bố Tuyên bố về đường cơ sở trong Vịnh Bắc Bộ, một bước quan trọng trong việc khẳng định chủ quyền và quyền tài phán trên biển. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về đường cơ sở này, ý nghĩa của việc xác định đường cơ sở, cũng như sự phù hợp với Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS) và Hiệp định Phân định Vịnh Bắc Bộ năm 2000 giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Giới thiệu về Đường Cơ Sở

Đường cơ sở là một đường tưởng tượng nối các điểm nhô ra xa nhất của bờ biển, dùng để tính chiều rộng lãnh hải và các vùng biển khác của một quốc gia theo quy định của UNCLOS. Đường cơ sở trong Vịnh Bắc Bộ được xác định nhằm bảo vệ và thực thi chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam trên vùng biển giàu tài nguyên này.

Hệ Thống Đường Cơ Sở trong Vịnh Bắc Bộ

Hệ thống đường cơ sở trong Vịnh Bắc Bộ bao gồm hai loại chính:

1. Đường Cơ Sở Thẳng: Xuất phát từ điểm A11 trên đảo Cồn Cỏ, nối với các điểm cơ sở dọc theo bờ biển 10 tỉnh ven biển Việt Nam (Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị).

2. Đường Cơ Sở Thông Thường: Bao quanh đảo Bạch Long Vĩ.

Đường Cơ Sở Việt Nam trong Vịnh Bắc Bộ(Hình minh họa đường cơ sở dùng để tính chiều rộng lãnh hải Việt Nam trong Vịnh Bắc Bộ. Nguồn: Bộ Ngoại giao)

Ý Nghĩa của Việc Xác Định Đường Cơ Sở

Việc xác định đường cơ sở trong Vịnh Bắc Bộ mang nhiều ý nghĩa quan trọng:

Cơ sở pháp lý: Tạo cơ sở pháp lý vững chắc để bảo vệ và thực thi chủ quyền, quyền chủ quyền, và quyền tài phán của Việt Nam trên biển.
Quản lý biển: Giúp Việt Nam quản lý và khai thác tài nguyên biển hiệu quả hơn.
Hợp tác quốc tế: Góp phần thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực quản lý, sử dụng và bảo vệ tài nguyên biển ở Vịnh Bắc Bộ.
An ninh và quốc phòng: Cải thiện an ninh và quốc phòng, đặc biệt trong bối cảnh Vịnh Bắc Bộ là vùng biển giao thương quan trọng và giàu tài nguyên.
Xử lý các vấn đề biển: Đường cơ sở giúp Việt Nam xác định ranh giới rõ ràng, dễ dàng trong việc xử lý các vấn đề biển, như tranh chấp, nhập cảnh, dịch tễ và buôn lậu.

Phù Hợp với Luật Biển Quốc Tế

Việc xác định đường cơ sở của Việt Nam trong Vịnh Bắc Bộ hoàn toàn phù hợp với các quy định của UNCLOS, cụ thể:

Điều 5 UNCLOS: Đường cơ sở thông thường được xác định dựa trên ngấn nước thấp nhất dọc bờ biển.
Điều 7 UNCLOS: Phương pháp đường cơ sở thẳng được áp dụng cho địa hình bờ biển phức tạp.
Điều 14 UNCLOS: Cho phép các quốc gia ven biển lựa chọn một hoặc nhiều phương pháp để xác định đường cơ sở phù hợp với hoàn cảnh địa lý.

Việc áp dụng đường cơ sở thẳng cho phần bờ biển phía Tây Vịnh Bắc Bộ và đường cơ sở thông thường cho đảo Bạch Long Vĩ đều phù hợp với các quy định của UNCLOS.

Quan hệ với Trung Quốc

Việt Nam đã hoàn thành Hiệp định phân định Vịnh Bắc Bộ với Trung Quốc vào năm 2000. Hiệp định này xác định ranh giới lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa trong Vịnh Bắc Bộ, góp phần thúc đẩy hợp tác và hiểu biết giữa hai nước.

Kết Luận

Việc công bố Tuyên bố về đường cơ sở trong Vịnh Bắc Bộ là một bước tiến quan trọng trong việc xác lập chủ quyền và quyền tài phán trên biển của Việt Nam. Sự phù hợp với UNCLOS và Hiệp định phân định Vịnh Bắc Bộ chứng minh sự tôn trọng luật pháp quốc tế và đảm bảo lợi ích quốc gia trong bối cảnh biển Đông đầy thách thức. Việc quản lý và khai thác tài nguyên biển hiệu quả, cùng với hợp tác quốc tế, sẽ đóng góp quan trọng vào sự phát triển bền vững của Việt Nam.