Tỉnh Nghệ An: Một cái nhìn tổng quan về lịch sử, địa lý và phát triển

Nghệ An, tỉnh có diện tích lớn nhất Việt Nam, sở hữu một lịch sử lâu đời, giàu truyền thống cách mạng và nguồn tài nguyên dồi dào. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về tỉnh Nghệ An, từ địa lý, lịch sử hình thành và phát triển, đến những con số thống kê đáng chú ý, cùng những cơ hội phát triển trong tương lai.

Vị trí địa lý và đặc điểm tự nhiên

Tỉnh Nghệ An nằm ở vị trí trung tâm của vùng Bắc Trung Bộ, với bờ biển dài 82km hướng ra biển Đông. Phía Nam giáp Hà Tĩnh, phía Bắc giáp Thanh Hóa, phía Tây giáp nước Lào, với đường biên giới trên bộ dài 468km. Địa hình đa dạng, từ miền núi chiếm tới 83% diện tích, với đỉnh Puxailaileng cao 2.711m so với mực nước biển, đến vùng đồng bằng ven biển thấp hơn chỉ 0,2m như ở xã Quỳnh Thanh, huyện Quỳnh Lưu. Sự đa dạng về địa hình tạo nên ba vùng sinh thái rõ rệt: miền núi, trung du, và đồng bằng ven biển.

Hình ảnh minh họa bản đồ hành chính tỉnh Nghệ An.

Lịch sử hình thành và phát triển

Tên gọi “Nghệ An” xuất hiện lần đầu vào năm 1030 dưới triều vua Lý Thái Tông, khi nhà vua đổi tên Hoan Châu thành châu Nghệ An. Lịch sử hành chính của Nghệ An trải qua nhiều giai đoạn chia tách, sáp nhập, đáng chú ý là việc chia thành hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh vào năm 1831. Sau nhiều lần thay đổi, Nghệ An giữ nguyên tên gọi, trở thành một trong những tỉnh có lịch sử phát triển lâu đời nhất của Việt Nam.

Vào năm 1976, Nghệ An hợp nhất với Hà Tĩnh thành tỉnh Nghệ Tĩnh. Đến năm 1991, hai tỉnh lại tách ra, Nghệ An giữ vị trí độc lập với 18 đơn vị hành chính. Những thay đổi gần đây nhất bao gồm sự hợp nhất của thị xã Cửa Lò và 4 xã Nghi Xuân, Phúc Thọ, Nghi Thái, Nghi Phong vào thành phố Vinh năm 2024. Theo Nghị quyết số 1243/NQ của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tỉnh Nghệ An hiện có 20 đơn vị hành chính cấp huyện và 412 đơn vị hành chính cấp xã.

Hình ảnh minh họa thành phố Vinh.

Dân số, kinh tế, và tiềm năng phát triển

Theo Niên giám thống kê năm 2023, dân số của tỉnh Nghệ An năm 2022 vượt trên 3,4 triệu người. Nghệ An hiện có 47 dân tộc cùng sinh sống, trong đó các dân tộc thiểu số như Thái, Thổ, Khơ Mú, Mông chiếm tỷ lệ đáng kể.

Tỉnh Nghệ An có vị trí chiến lược trên tuyến giao thông Bắc Nam và Đông Tây, với hệ thống đường bộ, đường sắt, đường hàng không, đường biển thuận lợi cho sự phát triển kinh tế – xã hội. Nghệ An đang kết nối vùng Đông Bắc Thái Lan, Lào với biển Đông, trở thành cửa ngõ giao thương quan trọng của khu vực và quốc tế. Trong 3 năm liên tiếp (2022-2024), Nghệ An lọt vào top 10 địa phương thu hút nguồn vốn FDI lớn nhất cả nước.

Hình ảnh minh họa Tương Dương, huyện có diện tích lớn nhất tỉnh Nghệ An.

Kết luận

Tỉnh Nghệ An với vị trí chiến lược, tiềm năng phát triển kinh tế, và lịch sử sâu đậm là một điểm đến quan trọng trong sự phát triển của Việt Nam. Với sự hợp nhất các đơn vị hành chính, Nghệ An tiếp tục hướng tới những bước phát triển mới, góp phần vào sự thịnh vượng chung của đất nước.