Tăng huyết áp hiện nay là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu, đặc biệt nghiêm trọng tại khu vực châu Á. Tại Việt Nam, tình trạng này cũng đang trở nên đáng báo động, đòi hỏi sự chú ý và hành động từ cộng đồng. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình tăng huyết áp ở Việt Nam và chiến dịch Tháng 5 đo huyết áp tại Huế, nhằm nâng cao nhận thức và tầm soát bệnh hiệu quả.
Tình Hình Tăng Huyết Áp Tại Việt Nam
Tăng huyết áp là một yếu tố nguy cơ chính đối với các bệnh tim mạch, bao gồm đột quỵ, suy tim và tử vong sớm. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh tim mạch chiếm tới 30% số ca tử vong toàn cầu, với hơn 80% các trường hợp xảy ra ở các nước thu nhập thấp và trung bình. Ở khu vực châu Á, tỷ lệ người mắc tăng huyết áp dự kiến sẽ tăng 60% từ năm 2000 đến 2025, đạt mốc 1,56 tỷ người.
Người châu Á thường nhạy cảm với muối hơn và tỷ lệ béo phì, tiểu đường, cùng với lối sống ít vận động đang gia tăng. Điều này làm tăng nguy cơ đột quỵ và suy tim, đặc biệt là ở những người có chỉ số khối cơ thể (BMI) chỉ từ 23-25 kg/m2.
Tại Việt Nam, tỷ lệ tăng huyết áp chiếm gần 1/3 dân số trưởng thành, theo nghiên cứu từ chương trình Tháng 5 đo huyết áp (MMM) giai đoạn 2017-2019 do Hội Tim mạch và Phân hội tăng huyết áp Việt Nam thực hiện. Tuy nhiên, tỷ lệ kiểm soát huyết áp đạt mục tiêu chỉ khoảng 13%. Sự phát triển kinh tế, đô thị hóa và thay đổi lối sống đã làm gia tăng số ca mắc và tử vong do bệnh tim mạch.
Chiến Dịch Tháng 5 Đo Huyết Áp Tại Huế
Để đối phó với mối đe dọa từ tăng huyết áp, mỗi năm vào tháng 5, cộng đồng y tế thế giới và Việt Nam đồng loạt phát động chiến dịch Tháng 5 đo huyết áp. Chương trình này được GS.Neil Poulter từ Tổ chức THA thế giới ISH phát động từ năm 2017 và đã nhận được sự hưởng ứng tích cực từ hơn 100 quốc gia, tầm soát huyết áp cho hơn 5 triệu người.
Tại Việt Nam, Hội Tim mạch Việt Nam và Phân hội tăng huyết áp Việt Nam đã tham gia chương trình từ năm 2017, tầm soát huyết áp cho hơn 300.000 người. Năm 2025, Huế là thành phố triển khai lễ phát động toàn quốc chương trình MMM 2025, khẳng định vai trò chủ động và tích cực của ngành y tế thành phố trong công tác phòng chống bệnh tăng huyết áp và các bệnh tim mạch.
Chương trình MMM 2025 tại Huế sẽ được triển khai từ tháng 5 đến tháng 8 với nhiều hoạt động chuyên môn và truyền thông cộng đồng. Từ đầu tháng 5, Sở Y tế Huế phối hợp với Hội Tim mạch Việt Nam tổ chức tập huấn chuyên sâu cho hơn 100 cán bộ y tế, bác sĩ, học viên, sinh viên tình nguyện và dược sĩ. Nội dung tập trung vào phương pháp đo huyết áp chính xác, cách điền mẫu nghiên cứu, và tư vấn dự phòng tim mạch và tăng huyết áp theo chuẩn mới nhất.
Chương trình cũng triển khai hoạt động tầm soát huyết áp toàn tỉnh, dự kiến tầm soát ít nhất 500 người/tỉnh, với tổng số người dự kiến tham gia đạt trên 5000 người dân. Các điểm đo được bố trí tại các nơi công cộng như nhà thuốc, trung tâm y tế, chợ, siêu thị, nhà ga, bến xe, trường đại học và các khu dân cư đông người của thành phố Huế.
Người dân từ đủ 18 tuổi trở lên đều có thể tham gia đo huyết áp miễn phí và được tư vấn sức khỏe tim mạch, đái tháo đường, béo phì. Năm nay, chương trình còn bổ sung sàng lọc rung nhĩ và truyền thông tăng nhận thức về muối ăn chứa kali, kỹ thuật đo huyết áp tại nhà – những yếu tố tiên quyết và quan trọng trong phòng ngừa biến chứng.
Song song với chiến dịch đo huyết áp cộng đồng, các bệnh viện tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ bệnh nhân tăng huyết áp, tư vấn chế độ ăn, tập luyện, sử dụng thuốc hợp lý. Ngoài ra, Hội thảo khoa học chuyên đề HyperTour sẽ được tổ chức tại Huế vào tháng 6 với sự tham dự của hơn 150 bác sĩ chuyên khoa tim mạch và tăng huyết áp khu vực miền Trung, cập nhật hướng dẫn thực hành lâm sàng và kỹ thuật đo huyết áp mới nhất theo tiêu chuẩn ISH/VSH 2024.
Kết Luận
Tăng huyết áp là một mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng tại Việt Nam, đặc biệt là ở khu vực châu Á. Chiến dịch Tháng 5 đo huyết áp tại Huế không chỉ là một hoạt động tầm soát mà còn là một phần trong chiến lược dài hạn nhằm chăm sóc sức khỏe toàn dân. Thông điệp “Huyết áp trên 130/80 – Đừng lười hỏi bác sĩ” đang được lan tỏa rộng khắp, hướng tới thay đổi thói quen chăm sóc sức khỏe chủ động trong cộng đồng. Hãy tham gia vào chiến dịch này để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình.
