Trong các nhiệm kỳ Quốc hội gần đây, việc một số chức danh lãnh đạo Nhà nước phải tuyên thệ hai lần đã trở thành vấn đề đáng chú ý. Tuy nhiên, theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội khóa XVI sẽ tiến hành bầu cử sớm hơn để tránh tình trạng này. Đây là một động thái quan trọng nhằm tinh gọn tổ chức bộ máy và nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội.
Quá Trình Sửa Đổi Hiến Pháp
Tại phiên thảo luận tổ sáng ngày 5/5 về đề nghị sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã nhấn mạnh rằng việc sửa đổi Hiến pháp lần này đã được Bộ Chính trị và Trung ương thảo luận rất kỹ lưỡng. Mục tiêu chính là phục vụ chủ trương tinh gọn tổ chức bộ máy.
Trong giai đoạn 1 của cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, Quốc hội đã sửa đổi Luật tổ chức Quốc hội, Luật tổ chức Chính phủ, Luật tổ chức chính quyền địa phương và Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Đồng thời, Quốc hội cũng ban hành 11 nghị quyết, trong đó có 4 nghị quyết liên quan đến công tác tổ chức và tinh gọn bộ máy của các ban đảng, Chính phủ, Quốc hội và các địa phương.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên thảo luận tổ về đề nghị sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013
Giai Đoạn 2: Tinh Gọn Bộ Máy Ở Địa Phương
Ở giai đoạn 2, Quốc hội tiếp tục thảo luận về việc sắp xếp tinh gọn bộ máy ở các địa phương. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã họp và cho ý kiến về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã từ 10.035 xã xuống còn khoảng 3.320 xã.
Liên quan đến việc sáp nhập cấp tỉnh, dự kiến ngày 16/5, Chính phủ sẽ trình Quốc hội về vấn đề này. Sau đó, Quốc hội sẽ thảo luận và dự kiến ngày 24/6 sẽ biểu quyết thông qua. Nếu được chấp thuận, cả nước sẽ còn 34 tỉnh, thành sau sắp xếp, theo lời Chủ tịch Quốc hội.
Hiệu Lực Của Việc Sửa Đổi Hiến Pháp
Với việc sửa đổi Hiến pháp, ông Trần Thanh Mẫn cho biết nếu được Quốc hội thông qua, những nội dung được sửa đổi, bổ sung sẽ có hiệu lực ngay. Sau khi Bộ Chính trị cho ý kiến, trong khoảng 1,5 tháng, dự kiến đầu tháng 7 sẽ kết thúc hoạt động của cấp huyện. Khi đó, chức năng và nhiệm vụ của huyện sẽ chuyển xuống cấp xã hoặc lên tỉnh.
Khi chỉ còn chính quyền địa phương hai cấp, các địa phương sẽ tiến hành đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, dự kiến được tổ chức vào khoảng tháng 1/2026.
Bầu Cử Quốc Hội Khóa XVI
Ông Mẫn nêu thực tế trong một số nhiệm kỳ gần đây, do nhiệm kỳ Quốc hội cách xa thời gian Đại hội Đảng nên sau Đại hội Đảng, Quốc hội thường tiến hành kỳ họp bất thường để kiện toàn các chức danh Nhà nước. Sau bầu cử, Quốc hội khóa mới lại tiến hành bầu các chức danh lãnh đạo Nhà nước. Điều này dẫn đến tình trạng một số chức danh lãnh đạo Nhà nước phải tuyên thệ đến hai lần.
Vì thế, lần này, Bộ Chính trị và Trung ương đã quyết định sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV sẽ tiến hành bầu cử Quốc hội khóa XVI và HĐND các cấp. Ngày bầu cử Quốc hội sẽ do Quốc hội quyết định, dự kiến ngày 15/3/2026. Phiên họp đầu tiên của Quốc hội khóa XVI dự kiến là ngày 6/4/2026.
Kết Luận
Việc Quốc hội khóa XVI tiến hành bầu cử sớm hơn là một bước đi quan trọng nhằm tránh tình trạng tuyên thệ hai lần của các chức danh lãnh đạo Nhà nước. Đồng thời, việc sửa đổi Hiến pháp và tinh gọn bộ máy sẽ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội và chính quyền các cấp. Để theo dõi thêm thông tin chi tiết về các quyết định của Quốc hội, bạn đọc có thể truy cập vào trang web chính thức của Quốc hội Việt Nam.
Tài Liệu Tham Khảo
- Dân Trí. (2025). Lý giải việc một số chức danh lãnh đạo Nhà nước phải tuyên thệ hai lần. Truy cập từ: https://dantri.com.vn/xa-hoi/ly-giai-viec-mot-so-chuc-danh-lanh-dao-nha-nuoc-phai-tuyen-the-hai-lan-20250505171845887.htm
