Sắp bỏ 12 thanh tra bộ, 696 thanh tra huyện và 1.001 thanh tra sở

Sáng 8/5, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trình Quốc hội dự thảo Luật Thanh tra sửa đổi.

Dự thảo Luật Thanh tra sửa đổi gồm 9 chương và 64 điều, bỏ 54 điều so với luật hiện hành. Đây là 54 điều quy định về thanh tra bộ; thanh tra tổng cục, cục thuộc bộ; cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ, thanh tra sở, thanh tra huyện, tổ chức và hoạt động của cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành…

Qua việc lược bỏ 54 điều của luật hiện hành, luật sửa đổi đã cắt giảm trên 40% các thủ tục hành chính của 12 thanh tra bộ, 5 thanh tra tổng cục và cục thuộc bộ, thanh tra Bảo hiểm xã hội Việt Nam, 696 thanh tra huyện, 1.001 thanh tra sở và 53 cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành thực hiện.

Với sửa đổi này, dự thảo luật quy định các cơ quan thanh tra gồm: Thanh tra Chính phủ; Thanh tra tỉnh, TP trực thuộc Trung ương; Cơ quan thanh tra trong Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, Ngân hàng Nhà nước; Thanh tra Cơ yếu; Cơ quan thanh tra được thành lập theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Đáng chú ý, dự thảo luật quy định thống nhất một hoạt động thanh tra, không phân biệt thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành như trong luật hiện hành.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp khi thẩm tra đã cơ bản đồng tình quy định này, vì phù hợp với vị trí, vai trò, nhiệm vụ của các cơ quan thanh tra, nhất là việc thu gọn hệ thống cơ quan thanh tra sau sắp xếp.

Nhưng theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng, có ý kiến băn khoăn về sự phù hợp, tính khả thi của việc áp dụng chung một trình tự, thủ tục với hoạt động thanh tra mà về bản chất gồm 2 loại: thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành, đang được luật hiện hành quy định thực hiện theo trình tự, thủ tục khác nhau.

Vì thế, ông Tùng đề nghị Chính phủ, Thanh tra Chính phủ quan tâm, lưu ý vấn đề này trong tổ chức triển khai thực hiện luật để kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh..

Theo tờ trình của Chính phủ, sau khi sắp xếp lại hệ thống cơ quan thanh tra, Thanh tra Chính phủ tiếp nhận thêm chức năng, nhiệm vụ của 12 thanh tra bộ. Thanh tra tỉnh tiếp nhận thêm chức năng, nhiệm vụ của thanh tra cấp huyện, thanh tra sở.

Vì vậy, dự thảo luật bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn cho Thanh tra Chính phủ và thanh tra tỉnh.

Theo đó, Thanh tra Chính phủ dự kiến bổ sung nhiệm vụ “thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân thuộc quyền quản lý của bộ đối với bộ không có thanh tra bộ”; “thanh tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của Bộ không có Thanh tra Bộ”.

Thanh tra tỉnh sẽ “thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, đơn vị, cá nhân thuộc sở và UBND các cấp”; “thanh tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của các sở”.

Một quy định mới khác là dự thảo luật bổ sung nhiệm vụ cho các cơ quan thanh tra trong công tác phòng, chống lãng phí; bổ sung quy định về kiểm soát quyền lực trong hoạt động thanh tra; bổ sung quy định về chuyển thông tin cho cơ quan điều tra trong hoạt động thanh tra để đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

“Trường hợp phát hiện có dấu hiệu tội phạm nhưng chưa xác định được hậu quả, thiệt hại xảy ra thì chuyển thông tin về vụ việc cho cơ quan điều tra có thẩm quyền để tiếp tục điều tra và xử lý theo quy định pháp luật”, dự thảo luật nêu rõ.

Với vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị tiếp tục tiếp tục rà soát để chỉnh lý, hoàn thiện bảo đảm đồng bộ với mô hình tổ chức của các cơ quan thanh tra sau sắp xếp.

“Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhận thấy, sau khi thực hiện việc sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra, với việc tăng cường hoạt động kiểm tra chuyên ngành của các bộ, ngành, địa phương, có thể dẫn đến phát sinh tình trạng chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động thanh tra với hoạt động kiểm tra chuyên ngành, ngoài ra cũng có thể chồng chéo với hoạt động giám sát của các cơ quan dân cử”, ông Hoàng Thanh Tùng báo cáo trước Quốc hội.

Dự Luật Thanh tra sửa đổi nếu được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9 sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7.