Sáng ngày 8/5, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong đã trình bày trước Quốc hội về dự thảo Luật Thanh tra sửa đổi. Dự thảo này đề xuất những thay đổi quan trọng trong hệ thống thanh tra, bao gồm việc bỏ bớt 12 thanh tra bộ, 696 thanh tra huyện và 1.001 thanh tra sở, nhằm cải thiện hiệu quả hoạt động và giảm bớt thủ tục hành chính.
Dự thảo Luật Thanh tra sửa đổi gồm 9 chương và 64 điều, giảm đi 54 điều so với luật hiện hành. Những điều bị loại bỏ liên quan đến thanh tra bộ, thanh tra tổng cục, cục thuộc bộ, cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ, thanh tra sở, thanh tra huyện và các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành. Việc lược bỏ này giúp cắt giảm hơn 40% các thủ tục hành chính của 12 thanh tra bộ, 5 thanh tra tổng cục và cục thuộc bộ, thanh tra Bảo hiểm xã hội Việt Nam, 696 thanh tra huyện, 1.001 thanh tra sở và 53 cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.
Cơ Quan Thanh Tra Sau Khi Sửa Đổi
Theo dự thảo luật, các cơ quan thanh tra sẽ bao gồm: Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh, TP trực thuộc Trung ương, cơ quan thanh tra trong Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, Ngân hàng Nhà nước, Thanh tra Cơ yếu và cơ quan thanh tra được thành lập theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Điểm đáng chú ý là dự thảo luật quy định thống nhất một hoạt động thanh tra, không phân biệt giữa thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành như trong luật hiện hành.
Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đã cơ bản đồng tình với quy định này, vì nó phù hợp với vị trí, vai trò và nhiệm vụ của các cơ quan thanh tra, đặc biệt là việc thu gọn hệ thống cơ quan thanh tra sau sắp xếp. Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cũng bày tỏ lo ngại về tính khả thi của việc áp dụng chung một trình tự, thủ tục cho cả hai loại thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành, vốn có trình tự, thủ tục khác nhau theo luật hiện hành.
Nhiệm Vụ Và Quyền Hạn Mới
Sau khi sắp xếp lại hệ thống cơ quan thanh tra, Thanh tra Chính phủ sẽ tiếp nhận thêm chức năng, nhiệm vụ của 12 thanh tra bộ, trong khi Thanh tra tỉnh sẽ tiếp nhận thêm chức năng, nhiệm vụ của thanh tra cấp huyện và thanh tra sở. Dự thảo luật bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn cho Thanh tra Chính phủ và thanh tra tỉnh.
Cụ thể, Thanh tra Chính phủ sẽ có thêm nhiệm vụ “thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân thuộc quyền quản lý của bộ đối với bộ không có thanh tra bộ” và “thanh tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của Bộ không có Thanh tra Bộ”. Thanh tra tỉnh sẽ “thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, đơn vị, cá nhân thuộc sở và UBND các cấp” và “thanh tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của các sở”.
Các Quy Định Mới Khác
Dự thảo luật cũng bổ sung nhiệm vụ cho các cơ quan thanh tra trong công tác phòng, chống lãng phí, kiểm soát quyền lực trong hoạt động thanh tra và chuyển thông tin cho cơ quan điều tra trong hoạt động thanh tra để đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Theo đó, “trường hợp phát hiện có dấu hiệu tội phạm nhưng chưa xác định được hậu quả, thiệt hại xảy ra thì chuyển thông tin về vụ việc cho cơ quan điều tra có thẩm quyền để tiếp tục điều tra và xử lý theo quy định pháp luật”.
Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị tiếp tục rà soát để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo luật, bảo đảm đồng bộ với mô hình tổ chức của các cơ quan thanh tra sau sắp xếp. Ông Hoàng Thanh Tùng cũng lưu ý rằng việc tăng cường hoạt động kiểm tra chuyên ngành của các bộ, ngành, địa phương có thể dẫn đến tình trạng chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động thanh tra với hoạt động kiểm tra chuyên ngành, cũng như chồng chéo với hoạt động giám sát của các cơ quan dân cử.
Kết Luận
Dự Luật Thanh tra sửa đổi, nếu được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9, sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7. Việc sửa đổi này nhằm cải thiện hiệu quả hoạt động của hệ thống thanh tra, giảm bớt thủ tục hành chính và tăng cường tính minh bạch, trách nhiệm trong công tác thanh tra. Để hiểu rõ hơn về các thay đổi này, bạn có thể tham khảo thêm thông tin từ các nguồn chính thức của Chính phủ và Quốc hội.
