Thuốc Nam Dân Tộc Dao tại xã Ba Vì không chỉ là một phương pháp chữa bệnh truyền thống mà còn là minh chứng cho sự sáng tạo và phát triển bền vững của đồng bào nơi đây. Trong khi nhiều nơi phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu, người Dao đã chủ động khai thác dược liệu từ rừng sâu núi thẳm hoặc tự trồng để đảm bảo nguồn cung ổn định.
Lịch Sử Và Nguồn Gốc Của Thuốc Nam Dân Tộc Dao
Vợ chồng anh Dương Trung Thân ở xã Ba Vì nổi tiếng với bài thuốc nam gia truyền chữa bệnh về khớp
Theo lời kể của các cụ cao niên, khoảng bảy, tám trăm năm trước, người Dao di cư đến định cư tại sườn Tây dãy núi Ba Vì. Với hệ sinh thái phong phú, vùng đất này sở hữu hàng trăm loại dược liệu quý có thể làm thuốc trị bệnh cứu người. Qua hàng trăm năm nghiên cứu và truyền lại, cộng đồng người Dao đã tạo nên những bài thuốc nam gia truyền trị được hàng trăm loại bệnh khác nhau.
Anh Dương Trung Thân – người có hơn 20 năm kinh nghiệm trong việc hành nghề bốc thuốc nam – chia sẻ rằng các bài thuốc này không chỉ chữa được các bệnh thông thường mà còn hiệu quả với những căn bệnh mà y học hiện đại gặp khó khăn.
Quy Trình Chế Biến Thuốc Nam Truyền Thống
Người Dao ở xã Ba Vì chế biến thuốc nam từ cây dược liệu tự nhiên, đảm bảo vệ sinh an toàn và có dược tính cao
Thuốc nam của người Dao tuân theo quy trình chế biến thủ công nghiêm ngặt. Người dân lên rừng hái thuốc, sau đó băm, thái nhỏ rồi phơi khô. Các vị thuốc được phối trộn thành bài thuốc hoàn chỉnh dùng để sắc uống hằng ngày hoặc ngâm tắm. Một số loại thuốc còn được chế biến dưới dạng cao đặc để uống hoặc xoa bóp ngoài da.
Điểm đặc biệt là người Dao không bắt mạch kê đơn như nhiều thầy thuốc Đông y khác. Người bệnh cần đi khám Tây y để biết chính xác bệnh tình, sau đó mới tìm đến thầy thuốc Dao để bốc thuốc điều trị theo phương thức bí truyền.
Phát Triển Nghề Thuốc Nam Thành Công
Nhà tập trung đẩy mạnh phát triển nghề thuốc nam truyền thống của dân tộc, đời sống người Dao nơi đây đã có nhiều đổi thay
Nghề thuốc nam không chỉ mang lại giá trị y học mà còn góp phần cải thiện kinh tế cho người dân. Hiện nay, nhiều gia đình ở xã Ba Vì đã chuyển đổi từ trồng ngô, sắn sang trồng cây dược liệu. Với diện tích khoảng 7-8 ha, bà con đã chủ động được nguồn nguyên liệu sản xuất thuốc, đồng thời bảo tồn nguồn gen quý của các loài cây dược liệu như xạ đen, huyết đằng, mộc thông, huyết dụ, địa đất…
Việc phát triển nghề thuốc nam giúp người dân không phải lệ thuộc vào nguồn nhập khẩu, kiểm soát được chất lượng dược liệu và quan trọng nhất là đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Đây là yếu tố then chốt để củng cố và phát triển danh tiếng thuốc nam Ba Vì.
Kế Thừa Và Phát Huy Di Sản
Rất nhiều thanh niên tại xã Ba Vì chọn cách ở nhà để giúp ông bà, cha mẹ làm thuốc. Đây là tín hiệu tích cực, cho thấy tri thức truyền thống không chỉ được lưu giữ mà còn trở thành động lực để người dân tộc thiểu số gắn bó với nghề của tổ tiên. Đặc biệt, thế hệ trẻ như anh Triệu Tiến Duy (sinh năm 1992) đã quyết tâm học nghề thuốc gia truyền từ mẹ, góp phần đưa nghề thuốc nam phát triển mạnh mẽ hơn nữa.
Chị Lăng Thị Tuất – Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Ba Vì, cũng là một lương y người Dao – đánh giá rất cao những đóng góp của bà con đối với sự phát triển nghề thuốc nam. Bên cạnh Vườn Quốc gia Ba Vì xanh thẳm, bản làng người Dao hiện lên với nhiều ngôi nhà khang trang, hiện đại, vương vấn mùi thơm ngọt ngào của dược liệu.
Kết Luận
Thuốc Nam Dân Tộc Dao tại Ba Vì không chỉ là di sản văn hóa quý giá mà còn là nguồn tài nguyên bền vững góp phần nâng cao đời sống người dân. Để bảo tồn và phát huy giá trị này, cần có sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và các tổ chức liên quan nhằm đào tạo thế hệ kế cận, mở rộng thị trường và nâng cao chất lượng sản phẩm. Hãy cùng chung tay gìn giữ và phát triển tinh hoa y học cổ truyền của dân tộc!
